MENU
Produkty turystyczne naszej gminy
2007-04-20 14:15
Uprzejmie informujemy, że w dniu 21 sierpnia 2006 r. zgodnie z ustawą z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 10, poz. 68), po przekazaniu wniosków przez Marszałka Województwa Śląskiego Złopotocki pstrąg z rusztu, Złotopotocki karp smażony oraz Miód z nektaru kwiatów jurajskich zostały wpisane na Listę Produktów Turystycznych prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Polskie tradycje hodowli i przyrządzania karpia sięgają wieku XIII. W Polsce wyhodowano jedną z najszlachetniejszych odmian tego gatunku – karpia królewskiego. Piszą o tym M. Lemnis i H. Vitry w Iskier przewodniku sztuki kulinarnej wydanym w 1976 roku.
Hodowlę karpia na terenach Złotego Potoku zapoczątkował w 2 poł. XIX w. hr Edward A. Raczyński – ówczesny właściciel dóbr złotopotockich. Ów hrabia postanowił wykorzystać krystalicznie czystą wodę, wypływającą wówczas z 67 wywierzysk zwanych źródłami Zygmunta i Elżbiety i założyć hodowle ryb. I tak w przysiółku Potoka – Piszczkowie powstał budynek wylęgarni o powierzchni 484 łokcie kwadratowe (160 m2). Natomiast teren przeznaczony pod gospodarstwo rybackie obejmował 22 stawy o łącznej powierzchni 132 000 m2. Założone gospodarstwo było pierwszym i największym w Europie. W 1881 roku wpuszczono zalęgową partię ryb łososiowatych, a w 1908 roku gospodarstwo rybackie w Potoku znacznie się rozwinęło przez rozszerzenie hodowli o karpia królewskiego. W tym czasie ilość stawów wzrosła do 46. Wiadomości te podaje Mirosław Zwoliński w książce Szkice monograficzne Janowa i Okolicy wydanej w 1992 roku. Szczyt karpiowy nie tylko w dolinie Wiercicy, lecz w całej Polsce przypada na okres Bożego Narodzenia, jako że Wigilia bez karpia dla większości Polaków byłaby nie do pomyślenia. Jak podają autorzy Iskier przewodnika sztuki kulinarnej (M.Lemnis, H. Vitry) wydanego w 1976 roku, w menu Wigilii sprzed 150 lat, wśród 12 potraw widniał również karp (jako 5 pozycja).
Istnieje również zabawny przesąd, że złocista łuska złotopotockiego karpia królewskiego podanego na wieczerzę sylwestrową, ukryta w portfelu, przyciąga pieniądze.
Istnieje również zabawny przesąd, że złocista łuska złotopotockiego karpia królewskiego podanego na wieczerzę sylwestrową, ukryta w portfelu, przyciąga pieniądze.
Z rdzennie polskich przepisów na przyrządzenie karpia można by ułożyć wcale spory tomik: staropolski karp w słodko-kwaśnym sosie, karp pieczony, duszony, czy też polska wersja karpia po żydowsku. Jednak od wielu lat na polskich stołach i w polskich książkach kucharskich najczęściej spotykaną potrawą z tej ryby jest karp smażony panierowany.
>>ZŁOTOPOTOCKI KARP SMAŻONY <<
Hodowla pstrągów w Złotym Potoku ma długą tradycję. Mirosław Zwoliński w Szkicach monograficznych Janowa i okolicy wydanych w 1992 roku podaje, że już W drugiej połowie XIX w. hr. Edward A. Raczyński (mąż Marii Beatrix córki narodowego wieszcza Zygmunta Krasińskiego) postanowił wykorzystać krystalicznie czystą wodę ze źródeł „Zygmunta i Elżbiety” i założyć hodowlę ryb łososiowatych. W 1881 roku pod nadzorem inż. Michała Girdwoynia wpuszczono pierwszą zalęgową partię pstrąga przywiezioną z USA (Kalifornia). Teren przeznaczony pod gospodarstwo rybackie obejmował wówczas 22 stawy usytuowane wzdłuż rzeki Wiercicy i był pierwszym i największym pstrągowym gospodarstwem rybackim w Europie. (…) Małe stawy o grawitacyjnym przepływie dobrze natlenionej wody i stosunkowo niskiej temperaturze sprzyjały rozwojowi hodowli. Według opracowanego projektu w pierwszym – założono hodowlę pstrągów strumieniowych, okazałych, jeziorowych i amerykańskich oraz łososia kalifornijskiego, w drugim – węgorzy a w trzecim – karpi, linów i brzan. Do 1908 roku ilość stawów wzrosła do 46 (…).
W opisie pstrąga w Iskier przewodniku sztuki kulinarnej z 1976 roku autorów M. Lemnis i H. Vitry czytamy: Najpiękniejszy pomnik postawił również pstrągowi kompozytor, Franciszek Schubert, w słynnej pieśni pt. „Pstrąg”. Na melodii tej pieśni oparł również wariacje w swym równie słynnym jak pieśń „Pstrągowym kwintecie fortepianowym” (Forellenquintett). Pstrąg odznacza się niezwykłą zwinnością i wdziękiem ruchów. Francuzi nazwali pstraga „La petite danseuse” (mała tancerka) (…).
Od najdawniejszych czasów ludzie interesowali się pszczołami. Początkowo zainteresowanie to sprowadzało się do wyszukiwania gniazd dzikich pszczół i odbierania z nich miodu. Wkrótce człowiek zaczął zastanawiać się, jak zdobywać ów słodki przysmak w większej ilości, tak aby mieć doń stały dostęp. Zbieractwo, czyli polowanie na pszczoły zostało zastąpione już ponad 500 lat p.n.e. przez bartnictwo, czyli chów pszczół w naturalnych lub wydrążonych przez człowieka dziuplach drzew. Wyrąbywane w powalonych przez wichury drzewach dziuple umieszczano w naturalnych warunkach, rozpoczynając planowaną gospodarkę pasieczną. Konstrukcja uli zwanych balowymi niczym nie różniła się od barci.
Pasieka, z której pochodzi miód położona jest na terenie jurajskiej gminy Janów. Mirosław Zwoliński w Szkicach monograficznych Janowa i okolicy opisując zawody miejscowej ludności, podaje: Do zajęć określanych jako „męskie” należało bartnictwo. Trudniących się nim mężczyzn nazywano bartnikami. (…) Na przełomie XVIII/XIX wieku, wskutek zmniejszania się areału wrzosu, zahamowany został rozwój bartnictwa, szczególnie widoczny m.in. w Skowronowie i Pabianicach (…).
Na terenie gminy Janów ule kłodowe, zwane stojakami, istniały jeszcze w okresie międzywojennym. Mirosław Zwoliński cytuje opracowanie H. Łoś O bartnictwie w naszym regionie: (…) jeszcze w okresie międzywojennym pasieki składające się z uli kłodowych były dobrze prosperujące.
Michał Fedorowski w Wiadomościach Topograficzno-Etnograficznych „Lud okolic Żarek Siewierza i Pilicy” z 1888 roku opisuje pobieranie miodu: Pobieranie miodu dwa razy do roku odbywa się w tych stronach, a mianowicie w pierwszej połowie lipca i drugiej połowie września. Gospodarz w dniu takim wyprawia ucztę, na którą zaprosiwszy sąsiadów i krewnych, częstuje chlebem, serem i krupnikiem, przyrządzonym z tylko co pobranego miodu.
Teren Jury Krakowsko-Częstochowskiej z parkami krajobrazowymi i rezerwatami przyrody jest znakomitą okolicą dla prowadzenia gospodarstw pasiecznych. Tradycje pszczelarskie są kontynuowane tutaj w wielu gospodarstwach rolnych. W okolicy Janowa do dziś funkcjonuje około dwudziestu pasiek. Miód od miejscowych pszczelarzy ze względu na wyjątkowe walory smakowe cieszy się dużą popularnością wśród turystów odwiedzających tę gminę.
W opisie pstrąga w Iskier przewodniku sztuki kulinarnej z 1976 roku autorów M. Lemnis i H. Vitry czytamy: Najpiękniejszy pomnik postawił również pstrągowi kompozytor, Franciszek Schubert, w słynnej pieśni pt. „Pstrąg”. Na melodii tej pieśni oparł również wariacje w swym równie słynnym jak pieśń „Pstrągowym kwintecie fortepianowym” (Forellenquintett). Pstrąg odznacza się niezwykłą zwinnością i wdziękiem ruchów. Francuzi nazwali pstraga „La petite danseuse” (mała tancerka) (…).
Pasieka, z której pochodzi miód położona jest na terenie jurajskiej gminy Janów. Mirosław Zwoliński w Szkicach monograficznych Janowa i okolicy opisując zawody miejscowej ludności, podaje: Do zajęć określanych jako „męskie” należało bartnictwo. Trudniących się nim mężczyzn nazywano bartnikami. (…) Na przełomie XVIII/XIX wieku, wskutek zmniejszania się areału wrzosu, zahamowany został rozwój bartnictwa, szczególnie widoczny m.in. w Skowronowie i Pabianicach (…).
Na terenie gminy Janów ule kłodowe, zwane stojakami, istniały jeszcze w okresie międzywojennym. Mirosław Zwoliński cytuje opracowanie H. Łoś O bartnictwie w naszym regionie: (…) jeszcze w okresie międzywojennym pasieki składające się z uli kłodowych były dobrze prosperujące.
Michał Fedorowski w Wiadomościach Topograficzno-Etnograficznych „Lud okolic Żarek Siewierza i Pilicy” z 1888 roku opisuje pobieranie miodu: Pobieranie miodu dwa razy do roku odbywa się w tych stronach, a mianowicie w pierwszej połowie lipca i drugiej połowie września. Gospodarz w dniu takim wyprawia ucztę, na którą zaprosiwszy sąsiadów i krewnych, częstuje chlebem, serem i krupnikiem, przyrządzonym z tylko co pobranego miodu.
Teren Jury Krakowsko-Częstochowskiej z parkami krajobrazowymi i rezerwatami przyrody jest znakomitą okolicą dla prowadzenia gospodarstw pasiecznych. Tradycje pszczelarskie są kontynuowane tutaj w wielu gospodarstwach rolnych. W okolicy Janowa do dziś funkcjonuje około dwudziestu pasiek. Miód od miejscowych pszczelarzy ze względu na wyjątkowe walory smakowe cieszy się dużą popularnością wśród turystów odwiedzających tę gminę.
Dane kontaktowe:
Urząd Gminy w Janowie, ul. Częstochowska 1; 42-253 Janów, tel. 34 3278048, 34 3278501, 34 3278502, 34 3278503, fax. 34 3278081, e-mail: gmina@janow.pl,
Skrytka odbiorcza ePUAP: /ris4l98i9c/skrytka
Copyright (c) 2016 Urząd Gminy w Janowie. Wszelkie prawa zastrzeżone
Strony internetowe TRUSTNET