MENU
Gmina Janów położona na Jurze Krakowsko - Częstochowskiej w odległości 20 km od Częstochowy i 90 km od Krakowa zajmuje obszar o powierzchni 14.700 ha, z czego 52% stanowią lasy mieszane, głównie sosnowo- bukowe. W 22 wsiach mieszka prawie 6.000 osób. Przez Janów przebiega droga krajowa Częstochowa - Kielce i wojewódzka Św. Anna- Żarki. Gmina jest niezwykle atrakcyjna turystycznie. Jest tutaj wszystko co zapewnia wspaniały wypoczynek, a więc: przepiękne lasy, krystalicznie czysta woda, malownicze ostańce o fantastycznych kształtach, świeże, pachnące żywicą powietrze oraz niezapomniane krajobrazy jurajskie. Wśród wzniesień (380 m npm.) niezwkle urokliwa jest dolina rzeki Wiercicy, biorącej tutaj swój początek u źródeł Elżbiety i Zygmunta. Dla zachowania najpiękniejszych miejsc utworzono cztery rezerwaty przyrody: "Parkowe", "Kaliszak", "Bukowa Kępa" i "Ostrężnik" wchodzące w skład Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych. Prawdziwą perłą jest wieś Złoty Potok i jego okolice, związane z poetą polskiego romantyzmu Zygmuntem Krasińskim. W klasycystycznym dworku Krasińskich z 1829 r mieści się obecnie muzeum biograficzne naszego wieszcza. Obok dworku na terenie parku znajduje się pałac Raczyńskich.
W Złotym Potoku znajduje się jedna z najstarszych na kontynencie europejskim wylęgarnia pstrągów, prowadząca w dalszym ciągu dzialalność i handlująca pstrągiem. Na górze Ostrężnik położone są ruiny jednego z najbardziej tajemniczych zamków na jurze. Teren obfituje w jaskinie, które warto zobaczyć. Do najciekawszych należy Jaskinia Ostrężnicka i Jaskinia Niedźwiedzia, w której znaleziono kości największego niedźwiedzia jaskiniowego. Nie można również pominąć atrakcyjnych w formie ostańców Diabelskich Mostów i Bramy Twardowskiego, która stała się symbolem terenu. Niezwykle ciekawe jest także skalne grodzisko Osiedle Wały, gdzie w VIII wieku uprawiano orkisz - prymitywną formę pszenicy, a na kultowej skale czczono posąg Ziemowita. Zbocza góry porośnięte są tutaj czosnkiem niedźwiedzim, który każdego wyleczy podczas majowego kwitnięcia, z kataru i bólu gardła. U stóp Ostrężnickiego zamku biją okresowe źródła, które dają początek okresowej rzece o nazwie Ostrężnicki Potok. Stale bijące źródła Elżbiety i Zygmunta oraz źródła Miłości i Marzeń przyciągają turystów wybornym smakiem krystalicznie czystej wody jurajskiej. Malowniczo położone stawy "Sen Nocy Letniej", "Armerykan", "Guców" czy "Irydion" dopelniają piękna krajobrazu.
W okolicach Złotego Potoku jest tyle ciekawych miejsc, że nawet przy deszczowej pogodzie wrażenia z wycieczki będą wspaniałe. Tutaj każdy się odpręży, znajdzie spokój i wypocznie również przy połowie ryb i zbieraniu grzybów oraz jagód. Zmęczonych turystów obwiezie po gminie Jurajska Karawana Konna, a pragnących podziwiać jurajskie krajobrazy z grzbietu konia zaprasza Stajnia koni Islandzkich "Wiking". Lubiących czynny wypoczynek zapraszają korty tenisowe Raczyńskich oraz boisko do piłki plażowej przy kąpielisku Amerykan. Wolny czas zapełni wszystkim SOKiS w Janowie, który organizuje wiele ciekawych imprez plenerowych o charakterze rekreacyjno- sportowym. Przez obszar gminy przebiega pięć dobrze oznakowanych szlaków turystycznych. Tereny te świetnie nadają się do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej, konnej, biegów na orientację, narciarstwa biegowego, skiringów, krossów a także dłuższego wypoczynku. Historia również zapisała na terenie gminy ważne wydarzenia, szczególnie z okresu Powstania Styczniowego oraz II wojny światowej. Tutaj ranny został w nogę Adam Chmielowski późniejszy św. brat Albert, oraz zginął w drugim dniu wojny olimpijczyk z Berlina mjr J.Wrzosek. Tutaj też zorganizowano udany zamach na kata miejscowej ludności w czasie II wojny "krwawego Julka". Do godnych zwiedzania zabytków- sakralnych należą kościoły parafialne z XV wieku w Żurawiu oraz Złotym Potoku, gdzie pochowana została najmłodsza córka Zygmunta Krasińskiego 4-Letnia Elżbietka. Ciekawym obiektem sakralnym jest także kościół z 1921 r. w Janowie. W Janowie zobaczyć można również stary cmentarz żydowski. Wszystkie wsie w gminie posiadają sieć wodociągową i telefony. W Złotym Potoku i Janowie wybudowano oczyszczalnie ścieków, a gmina oferuje tereny pod osadnictwo. Można tutaj skorzystać również z bazy noclegowej i gastrononucznej. Zaprasza do siebie hotel i restauracja "Kmicic" w Złotym Potoku, Ośrodek Szkolenia Metodycznego "Harcówka" w Złotym Potoku, Schronisko Młodzieżowe PTSM w Siedlcu oraz gospodarstwa agroturystyczne. Bogactwa leżą również w głębi ziemi; krystalicznie czyste wody głębinowe tworzą pod warstwą skał tzw. "morze jurajskie", znajdują się tutaj także piaski budowlane, glinki formierskie, wapienie okruchowe i skaliste, kwarc oraz żwiry. Władze gminy Janów upatrują rozwoju gminy poprzez turystykę i dlatego starają się wraz z mieszkańcami uczynić gminę przyjazną dla turystów. Zapraszamy wszystkich do odwiedzenia "Złotej Krainy Pstrąga" a gwarantujemy, że pokochacie tą ziemię i będziecie wracać do niej w najlepszych wspomnieniach.
Zdjęcia przedstawione w internetowej prezentacji gminy zostały wykonane przez: Tomasza Gębusia, Krzysztofa Pierzgalskiego, Ireneusza Bartkowiaka, Krzysztofa Lampę, Jerzego Zygmunta, Marka Zasunia, Adama Czarnotę, Zbigniewa Łusiaka, Jacentego Dędka, Alicję Lampę, Marka Bartkowiaka, Ryszarda Sąsiadka, Artura Żyłę.
Teksty w prezentacji napisane przez Ireneusza Bartkowiaka i Krzysztofa Lampę.
I. SZLAKI PIESZE
1. Szlak Orlich Gniazd - (czerwony) - 163km (Częstochowa-Kraków)
Przez gminę przebiega na odcinku 14 km przez miejscowości
Pabianice - Złoty Potok - Ostrężnik, dostępny dla rowerów
2. Szlak Warowni Jurajskich - (niebieski) - 160km (Mstów-Rudawa)
Przez gminę przebiega na odcinku 10 km przez miejscowości
Siedlec-Ostrężnik, dostępny dla rowerów.
3. Szlak Zamonitu im.T.Belkego - (żółty) - 77 km (Poraj-Niegowonice)
Przez gminę przebiega na odcinku 12 km przez miejscowość
Złoty Potok, dostępny dla rowerów.
4. Szlak Walk 7 Dywizji Piechoty - wrzesień 1939r. - (zielony) - 34 km
(Częstochowa-Janów)
Przez gminę przebiega na odcinku 15 km przez miejscowości
Siedlec-Złoty Potok-Janów, dostępny dla rowerów.
5. Szlak Gór Gorzkowskich - (czarny) - 30 km (Julianka-Krasawa II)
Przez gminę przebiega na odcinku 19 km przez miejscowości
Apolonka-Góry Gorzkowskie-Ostrężnik, dostępny dla rowerów.
6. Międzynarodowy Szlak Maryjny - Mariazell - Częstochowa
(pieszo - rowerowo - samochodowy - biało - żółto - niebieski)
Przez gminę przebiega od Ostręźnika, przez Złoty Potok, Janów do Ponika.
II. SZLAKI ROWEROWE
1. Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd - (czerwony) - 64km
(Częstochowa-Morsko)
Przez gminę przebiega na odcinku 5km przez osady
Siedlec "Szczypie"-Ostrężnik.
2. Jurajski Szlak Rowerowy Z.Krasińskiego - (zielony) - 70km
(Częstochowa-Myszków)
Przez gminę przebiega na odcinku 14km przez miejscowości
Dziadówki-Janów-Złoty Potok-Ostrężnik.
3. Jurasjki Hotelu "Kmicic" - (czarny) - 23km (pętla "Kmicica")
Przez gminę przebiega na odcinku 17km przez miejscowości
Złoty Potok-Bystrzanowice-Siedlec.
4. Szlak rowerowy "Kacpra Karlińskiego - (biebieski) - 16 km (Olsztyn - Złoty Potok)
Przez gminę przebiega na odcinku 8 km przez miejscowości
Siedlec, Bogdaniec, Aleję Klonów.
5. Ścieżka rowerowa doliny Wiercicy "Ku Źródłom"
(oznakowana - 11 km, Janów - Złoty Potok - Ostrężnik)
III. SZLAKI KONNE
1. Jurajski Stajni "Wiking" - 22 km (pętla "Wikinga")
Przez gminę przebiega na odcinku 16 km przez miejscowości
Złoty Potok- Siedlec.
2. Szlak Jurajskiej Karawany Konnej - 15 km (Złoty Potok-Olsztyn)
- Jurajska Pętla
Przez gminę przebiega na odcinku 10 km przez miejscowości
Złoty Potok, Pabianice-Brus.
3. Szlak Kosmiczny (Galeria Planet) - 12 km. Przez gminę przebiega
z miejscowości Piasek do Złotego Potoku.
4. Transjurajski Szlak Konny PTTK - (pomarańczowy) - 130km
(Kraków-Częstochowa)
Przez gminę przebiega na odcinku 18 km przez miejscowości
Ostrężnik, Złoty Potok, Siedlec, Pabianice-Brus.
IV. ŚCIEŻKI DYDAKTYCZNE
1. Ścieżka przyrodniczo - dydaktyczna w rezerwacie "Parkowe" (12 przystanków - 4,5 km)
Złoty Potok od wzgórza Kmicica do Diabelskich Mostów
2. Ścieżka przyrodniczo - dydaktyczna "Tropem Tajemnic" (8 przystanków - 1,7 km)
Od Źródeł Zdarzeń poprzez Jaskinię Ostręźnicką i ruiny Zamku Ostrężnik.
3. Ścieżka dydaktyczno - spacerowa w Siedlcu (10 przystanków - 7 km)
Od Schroniska PTSM poprzez Pustynię Siedlecką, Kadzielnię do Kamieniołomu.
4. Ścieżka przyrodniczo - edukacyjna "Leśniczówka Dziadówki" (ścieżka leśna 3,5 km)
Od Sygontki przez stawy Krasianów do Ponika
5. Ścieżka historyczno - przyrodnicza "Złota Kraina Pstrąga" (5 km w dolinie Wiercicy)
6. Ścieżka przyrodniczo - dydaktyczna "Szlak zjawisk krasowych ( 8 km od Ostrężnika do Poniku)
7. Śląski Szlak Architektury drewnianej - (przebiega obok Młyna Kołaczek w Złotym Potoku)
8. Ścieżka "Szlak Maryjny" w Pabianicach ( w obrębie wsi Pabianice - 20 kapliczek przydrożnych)
1. Ścieżka przyrodniczo - historyczna w rezerwacie "Parkowe" (12 przystanków - 4,5 km) Złoty Potok od wzgórza Kmicica do Diabelskich Mostów.
2. Ścieżka przyrodniczo - dydaktyczna "Tropem Tajemnic" (8 przystanków - 1,7 km ) Ostrężnik od Źródeł Zdarzeń do riun zamku Ostrężnik.
3. Ścieżka dydaktyczno-spacerowa w Siedlcu (10 przystanków) -7 km od Schroniska PTSM poprzez Pustynię Siedlecką do kamieniołomu.
4. Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna "Leśniczówka Dziadówki" -7 km od Sygontki przez stawy Krasianów do Ponika.
5. Ścieżka historyczno - przyrodnicza "Złota Kraina Pstrąga" - (5 km w dolinie Wiercicy )
6. Ścieżka dydaktyczno - przyrodnicza w dolinie Wiercicy "Szlak Zjawisk Krasowych" (8 km od Ostrężnika do Ponika)
7. Śląski szlak architektury drewnianej - (przebiega obok Młyna Kołaczew w Złotym Potoku)
OBIEKTY NOCLEGOWE
Bystrzanowice Dwór
Dwór Bystrzanowice (9 miejsc)
Ul. Ogrodowa 1
tel. 601 887 037
Ponik
Ośrodek Wypoczynkowy CARITAS (120 miejsc)
ul. Wczasowa 5
tel. 34 32 78 246
www.ponik.czest.pl
Ośrodek Wypoczynkowy ZHP (50 miejsc)
ul. Przyrowska
tel. 34 32 78 066
Siedlec
Szkolne Schronisko Młodzieżowe (55 miejsc)
ul. Szkolna 8
tel. 34 32 78 512
601 057 180
Schroniskosiedlec.cba.pl
schroniskosiedlec@interia.pl
Złoty Potok
***Hotel Kmicic (150 miejsc)
Belvedere&SPA
ul. Majora J. Wrzoska 35
tel. 34 32 78 064
www.hotel-kmicic.pl
Schronisko Młodzieżowe przy Zespole Szkół (60 miejsc)
ul. Kościuszki 5/2
tel. 34 32 78 067
Restauracja i dom gościnny "Złoty Jeleń"
ul. Kościuszki 99
tel. 726 637 756
AGROTURYSTYKA
Ponik
Halina Markowska
W Zielonym Domu (8 osób)
ul. Wczasowa 24
tel. 605 371 484
Bożena Motłoch (20 miejsc)
Osada Młyńska
ul. Kosynierów 3
tel. 603 251 959
www.osada-jura.pl
Michał Napora (7 miejsc)
Gajówka Sygontka
ul. Gajowych 1
tel. 606 678 415
www.gajowka.eu
Siedlec
Michalik Barbara (6 miejsc)
ul. Szkolna 35
tel. 601 07 15 61
Szaniewska Małgorzata (14 miejsc)
Dom na Jurze
ul. Częstochowska 1a
tel. 601 638 633
www.domnajurze.com.pl
Złoty Potok
Badura Alina (4 miejsca)
ul. Klonowa 5
tel. 34 32 78 441
Cykowska Iwona (7 miejsc)
Nad Stawem
ul. Majora Wrzoska 8
tel. 514 634 269
www.domeknadstawem.com
Gorzkowska Teresa (8 miejsc)
ul. Sikorskiego 31
tel. 607 448 307
Kapral Małgorzata (20 miejsc)
pl. św. J. Chrzciciela 4
tel. 508 470 217
Kot Jan (6 miejsc)
ul. Krasińskiego 37
tel. 34 32 78 301
Krzyształowski Sławomir (20 miejsc)
Wichrowe Wzgórza
ul. Sikorskiego 19
tel. 665 170 420
Marcjanek Zofia (6 miejsc)
ul. Sikorskiego 6
tel. 34 32 91 134, 692 747 194
Pietrzak Barbara (4 miejsca)
ul. Wenikajtysa 8
tel. 516 120 639
Pilarski Leszek (20 miejsc)
ul. Kościuszki 8/1
tel. 607 989 228
Śrubarczyk Barbara (12 miejsc)
ul. Kościuszki 65
tel. 34 32 78 378
Wnęk Anna (6 miejsc)
ul. Partyzantów 4
tel. 34 32 78 136, 696 568 433
(sezon letni)
Agroturystyka „U Zygmunta”
Sikora Zygmunt
Pl. J. Chrzciciela 24
tel. 600 339 599
Żuraw
Małagowski Lech
Chata pod Żurawiem (27 miejsc)
ul. Lipnicka 72c, tel. 604 139 043; 600 642 330
www.chatapodzurawiemnajurze.pl
Gastronomie całoroczne
1. "Złota Perła" Złoty Potok, ul. Kościuszki 21
80 miejsc, tel. 534 398 431
2. Restauracja "Kmicic", Złoty Potok, ul. mjra J. Wrzoska 35,
150 miejsc, tel. 34 32 78 251
3. Restauracja "Źródlana", Złoty Potok, ul. Kościuszki 73
50 miejsc, tel. 34 32 78 202
4. "Smażalnia ryb", (Pstrągarnia), Złoty Potok, ul. Kościuszki 100,
150 miejsc, tel. 34 32 78 076
5. Bar "Rumcajs", Złoty Potok, ul. Kościuszki 61,
26 miejsc, tel. 34 3291052
6. Restauracja i dom gościnny "Złoty Jeleń", ul. Kościuszki 99
tel. 792 427 838, www.zlotyjelen.pl
Sezonowe gastronomie nad stawem Amerykan w Złotym Potoku:
I. PUNKTY INFORMACJI TURYSTYCZNEJ | ||||||
1. |
Janów, ul. Częstochowska 1, (przy Urzędzie Gminy Janów) |
tel. (34) 32 78 048 wew. 15 |
||||
2. |
Janów, ul. Częstochowska 1, (przy Bibliotece Gminnej w Janowie) |
tel. (34) 366 16 09 | ||||
3. |
Siedlec, Schronisko PTSM , ul. Szkolna 8 |
tel. (34) 32 78 512 tel. 601 057 180 |
||||
4. |
Złoty Potok, Muzeum Regionalne – Dworek Z. Krasińskiego |
tel. (34) 32 91 162 | ||||
II. WYPOŻYCZALNIE ROWERÓW GÓRSKICH I SPRZĘTU WODNEGO | ||||||
1. | Złoty Potok , ul. mjr. J. Wrzoska 35 (dla gości Hotelu, "Kmicic") |
tel. (34) 32 78 251 | ||||
2. | Złoty Potok, ul. Kościuszki 19 (wypożyczalnia rowerów "MAJA") |
tel. (34) 32 78 308 kom. 0795 728 649 |
||||
III. STAJNIE KONI |
||||||
1. |
Złoty Potok, ul. Kościuszki 8/1 Stajnia "Wiking" |
tel. (34) 32 78 119, tel. 0607 989 228 |
||||
2. |
Jurajska Karawana Konna, Zaczarowany Las, Galeria Planet - FTG "Oaza" Piasek , |
tel. (34) 36 31 365 tel. 509 175 621 |
||||
IV. BRACTWO RYCERSKIE | ||||||
1. |
Pabianice 41, Drużyna Żelaznego Wilka, |
tel. 0661 814 057 | ||||
V. JURAJSKI PARK LINOWY | ||||||
1. |
Złoty Potok, ul. mjr Wrzoska - obok stawu Amerykan |
tel. 606 452 137 tel. 664 450 692 |
||||
VI. GASTRONOMIA |
||||||
1. |
Złoty Potok, Restauracja "Kmicic", ul. mjr.J.Wrzoska 35, 120 miejsc |
tel. (34) 32 78 251 | ||||
2. |
Złoty Potok, Restauracja "Źródlana", ul. Kościuszki 73, 50 miejsc |
tel. (34) 32 78 202 | ||||
3. |
Złoty Potok, Smażalnia ryb, (Pstrągarnia) ul. Kościuszki 100, 50 miejsc |
tel. (34) 32 78 076 | ||||
4. |
Złoty Potok, Bar "Rumcajs", ul.Kościuszki 61, 26 miejsc |
tel. (34) 3291052 |
||||
5. |
Janów, Pizzeria "Paparazzo" ul .Żarecka 24, 35 miejsc |
tel. (34) 329 10 83 | ||||
6. |
Piasek "Gościniec na Orlim Szlaku", ul. Częstochowska 14, 350 miejsc |
tel. (34) 32 78 756 | ||||
7. |
Gastronomie sezonowe "Na Grobli" nad stawem Amerykan, "Nad Amerykan" |
tel. 512 179 310 | ||||
8. |
Gastronomie sezonowe "Na Grobli" nad stawem Amerykan "Na Grobli" |
tel. 510 227 267 | ||||
9. |
Gastronomie sezonowe "Na Grobli" nad stawem Amerykan "Bar u Jacka" PPHU "JATEX" |
tel. 692 457 636 tel. 664 087 681 |
||||
10. |
Gastronomie sezonowe "Na Grobli" nad stawem Amerykan "Bar Piwny" PPHU "ANNA" |
tel. 608 441 439 | ||||
11. | Gastronomie sezonowe "Na Grobli" nad stawem Amerykan "Bar Piwny" PPHU "Daniel" |
tel. (34) 315 40 37 tel. 504 568 670 |
||||
12. | Gastronomie sezonowe "Na Grobli" nad stawem Amerykan "Pod lasem u Pauliny i Adasia" |
tel. 506 102 197 | ||||
VII. PARKINGI | ||||||
1. |
Złoty Potok , ul. mjr. J. Wrzoska (parking przy polu biwakowym) |
tel. 0506 105 336 |
||||
2. |
Złoty Potok, ul. Kościuszki (parkingi przy zespole pałacowo – parkowym i przy cmentarzu) |
|||||
3. |
Złoty Potok (parking przy Diabelskich Mostach obok skrzyżowania drogi do Żarek i Siedlca) |
|||||
VIII. BOISKA | ||||||
1. | Piłka plażowa i piłka nożna - Złoty Potok (2 boiska przy stawie Amerykan) |
tel. 0506 105 336 |
||||
2. | Korty tenisowe - Złoty Potok (na terenie parku przy pałacu Raczyńskich) |
tel. (34) 23 78 194 | ||||
3 | "Orlik" - Złoty Potok (na terenie parku pałacowego Raczyńskich) |
tel. (34) 32 78 008 |
||||
IX. MUZEA I OBIEKTY DO ZWIEDZANIA | ||||||
1. |
Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku |
tel. (34) 32 91 162 | ||||
2. |
Wystawa przyrodnicza w Nadleśnictwie Złoty Potok |
tel. (34) 32 78 040 | ||||
3. |
Gospodarstwo Rybackie "Pstrągarnia" w Złotym Potoku - sprzedaż pstrąga |
tel. (34)32 78 076 | ||||
4. |
"Galeria po Schodkach" w Janowie i "Galeria na Wieży" budynek Urzędu Gminy - wystawy okresowe |
tel. (34) 32 78 108 | ||||
5. |
Park Miniatur Zamków Jurajskich Piasek, gm.Janów, obok "Gościńca na Orlim Szlaku" |
tel. 605 290 962 722 130 101 |
||||
X. PRZEWODNICY PTTK i PRZEWODNICY PO GMINIE JANÓW | ||||||
1. | dr Stefan Zatoński - Złoty Potok |
tel. 507 163 642 |
||||
2. |
Gospodarz Schroniska w Siedlcu – Henryk. Srokosz - Siedlec |
tel. (34) 32 78 608 tel. 601 057 180 |
||||
3. |
Pełnomocnik Gminy ds. Turystyki i Promocji - mgr inż. Ireneusz Bartkowiak |
tel.(34) 32 78 048 w. 15 tel. 513 094 252 fax. (34) 32 78 081 turystyka@janow.pl |
||||
XI. BEZPIECZEŃSTWO NA JURZE (gm. JANÓW) |
||||||
1. |
Jurajska Grupa GOPR |
tel. (32) 315 50 53 tel. alarmowy - 985 |
||||
2. |
Komisariat Policji w Olsztynie Dzielnicowy mł. asp. Andrzej Foltyn
Dzielnicowy mł. asp. Mirosław Popiół |
tel. (34) 36 91 044 tel. alarmowy - 997 tel. 508 036 624 tel. 508 036 625 |
||||
3. | Straż Pożarna |
tel. alarmowy - 998 | ||||
4. | Pogotowie Ratunkowe |
tel. alarmowy - 999 | ||||
5. | Alarmowy telefon komórkowy |
112 |
Gmina Janów położona jest w północno – wschodniej części Jury Krakowsko – Częstochowskiej w odległości 20 km od Częstochowy , 60 km od Katowic i 90 km od Krakowa. Zajmuje obszar o powierzchni 146,00 km² i obwodzie granic 83,6 km. Bogactwem są lasy mieszane, głównie sosnowo – bukowe., które obejmują 75,3 km² i stanowią 51,6% powierzchni gminy
Ogólna powierzchnia zbiorników wodnych wynosi 0,22 km² , a długość cieków wodnych 109 km. Średnia gęstość sieci wodnej to 1,34 km/100 km². Powierzchnia terenów zurbanizowanych jest niewielka i sięga 3,9 km².
W 22 wsiach mieszka 5.860 osób. Przez Janów przebiega droga krajowa Częstochowa – Kielce (nr 46) i wojewódzka Św. Anna – Żarki (nr 793).
Skały wapienne stanowią jeden z podstawowych surowców skalnych występujących na terenie gminy. Są to wapienie płytowe, skaliste, kredowe oraz margle. Miąszność serii węglanowej wynosi od 200 m w części SW do blisko 400 m na NE. W epoce górnej jury doszło tu do odsłonięcia płyty wapiennej z morza, a w górnej kredzie do transgresji morskiej, która doprowadziła do osadzenia utworów węglanowych. Pod koniec kredy, w wyniku ruchów laramijskich obszar został wydźwignięty, a w środkowym miocenie doszło do nasilenia ruchów wznoszących i tworzenia kuest. Na wykształcenie się współczesnej rzeźby krasowej i powstanie ostańców miały wpływ mioceńskie ruchy tektoniczne. Na terenie gminy zinwentaryzowano aż 378 samodzielnych obiektów skałkowych, stanowiących 40 zespołów ostańców skalnych. Kras podziemny reprezentują jaskinie i schroniska w ilości 35 szt. skoncentrowanych głównie w dolinie Wiercicy. W okresie holocenu tutaj przebiegała granica lądolodu zlodowacenia środkowopolskiego, stąd moreny czołowe w postaci piasków i wydm do wysokości 30 m.
Obszar gminy jest wyraźnie nachylony w kierunku NE. Kulminację wzniesienia tworzą Góry Gorzowskie (389,3 m npm). Najniższa bezwzględna wysokość to 245 m w pobliżu leśniczówki Sygontka. Różnica wysokości wynosi 144 m.
Na terenie gminy występują trzy doliny, które mają przebieg SW-NE i schodzą się w obniżeniu Złotego Potoku. W tym trójpalczastym systemie centralne miejsce zajmuje dolina Wiercicy, która jest osią całego terenu. Zbocza doliny mają zmienne nachylenie. Wschodnie są bardziej strome, a nachylenie stoków waha się od 3º do 10º. Wiercica stanowi oś krajobrazową i gospodarczą gminy Janów. Wokół niej ogniskują się procesy rozwoju przestrzeni przyrodniczej i kulturowej. Rzeka posiada zmienne warunki zasilania i przepływu podobnie jak i źródła, które mają charakter szczelinowo – krasowy. Są to bardzo liczne źródła spływowe, wypływające szczelinami lub w postaci źródeł pulsujących. Do najważniejszych należą Źródła Zygmunta, Źródła Elżbiety, Źródła Zdarzeń i Źródła Spełnionych Marzeń.
System próżni i szczelin krasowych tworzy wspólne zwierciadło wody, którego głębokość zalegania wynosi zwykle od kilkunastu do 50 m. ten Zbiornik jury górnej należy do zasobnych w wodę, średni wskaźnik zasobowy wynosi 3,61 l/s/km². Wody tego terenu charakteryzują się bardzo dobrą jakością (klasa 1a i 1b), temperaturą 9 - 11ºC, i mineralizacją 200 – 500 mg/l oraz pH 6 – 8,5.
Rozlewające się wody Wiercicy tworzą unikatowy system stawów o różnych funkcjach. Pierwszą grupę stanowią stawy hodowlane – od 1881 r. zespół 22 stawów tworzy 13 ha obszar wodny pod nazwą Pstrągarnia Raczyńskich. Druga grupa stawów to jeziora głównie o funkcjach dekoracyjnych (Sen Nocy Letniej, Amerykan, Guców, Irydion). Stawy te pełnią bardzo ważną rolę hydrologiczną, krajobrazową i gospodarczą. Trzecia grupa to stawy na Dziadówkach, stawy Krasianów i stawy zasilane wodami podskórnymi, opadowymi. Średni opad deszczu na terenie gminy wynosi 692 mm/r. Max.opadowe przypada na czerwiec i lipiec.
Jest to region o wyraźnych rysach klimatu kontynentalnego. Średnia roczna temperatura wynosi 7,5 – 8,0ºC (śr. lipca 18,5ºC). Zima jest stosunkowo długa i mroźna (sr. stycznia - 3ºC). Obszar cechuje długie zaleganie pokrywy śnieżnej – powyżej 80 dni. Cechą charakterystyczną jest występowanie niskiego współczynnika wilgotności.
Osobliwością są szybkie zmiany pogody oraz liczne burze. Duży % opadów występuje w formie burzowej. Okres burzowy wynosi aż 135 dni i jest drugim po Tatrach. Występuje przewaga wiatrów zachodnich oraz duża liczba cisz – najwyższa w Polsce. Średnia prędkość wiatru to 2,4 m/s, chociaż zdarzają się porywy do 50 m/s.
Pod względem bonitacji gleby gminy Janów należą do słabych w klasie IV (1.877 ha – 28% pow.UR), V (3.131 ha – 43% pow.UR) i VI (1.395 ha – 21% pow.UR). Użytki rolne stanowią w gminie 6.706 ha a grunty orne 5.771 ha. Łąki i pastwiska zajmują 794 ha. Średnia wielkość gospodarstwa to 4,2 ha.
Wspólną cechą gleb tego obszaru jest duża przepuszczalność wodna. Dużą osobliwością pokrywy glebowej są różne podtypy piaszczystych pararędzin. Okres wegetacyjny waha się od 200 do 220 dni.
Szata roślinna gminy Janów ma bardzo zróżnicowany charakter. Urozmaicone ukształtowanie powierzchni, czynniki mikroklimatyczne, istniejące kontrasty glebowe oraz obecność skał wapiennych powodują ogromną różnorodność ekologiczną siedliska. Typowy dla gminy jest mozaikowy rozkład wybitnie odmiennych, sąsiadujących ze sobą skrajnie różnych biotopów. Od suchych i ciepłych do wilgotnych i chłodnych zalesionych enklaw i terenów otwartych. Dzięki tej różnorodności środowiska wytworzyło się tu bogactwo świata roślinnego i zwierzęcego. Środowiska ciepłe skupiają gatunki południowe, natomiast zimne – gatunki górskie i borealne. Lasy stanowią podstawowy składnik potencjału przyrodniczego gminy. Oprócz zróżnicowanych zbiorowisk leśnych bardzo charakterystyczne są występujące na skałach i piaskach murawy psamofilne i kserotermiczne, złożone z ponad 1600 gatunków roślin naczyniowych.
Gmina jest niezwykle atrakcyjna turystycznie. Jest tutaj wszystko co zapewnia wspaniały wypoczynek, a więc ; przepiękne lasy, krystalicznie czysta woda, malownicze ostańce o fantastycznych kształtach, świeże pachnące żywicą powietrze oraz niezapomniane krajobrazy jurajskie.
Pośród wzniesień (380 m npm.), niezwykle urokliwa jest dolina rzeki Wiercicy, która bierze swój początek u źródeł ,,Elżbiety" i ,,Zygmunta". Dla zachowania najpiękniejszych miejsc utworzono cztery rezerwaty przyrody: „Parkowe” (153,22 ha), „Kaliszak” (14,64 ha), ,,Ostrężnik" (4,10 ha) i ,,Bukowa Kępa" (52,84 ha) wchodzące w skład Parku Krajobrazowego ,,Orlich Gniazd". W obrębie gminy park zajmuje powierzchnię 66,11 km². W ramach ochrony przyrody „Natura 2000” wyodrębniono obszar chroniony Ostoja Złotopotocka. Trwają także prace nad utworzeniem tutaj Jurajskiego Parku Narodowego. Występują tu endemiczne i rzadkie gatunki roślin i zwierząt jak: Warzucha Polska, Buławnik Czerwony, Widłak Wroniec czy Wypławek Alpejski, Źródlarka Karpacka i Kiełż Zdrojowy - relikt epoki lodowcowej.
Prawdziwą perłą jest wieś Złoty Potok i jej okolice, związane z poetą polskiego romantyzmu Zygmuntem Krasińskim. W klasycystycznym dworku Krasińskich z 1829 r. mieści się obecnie Muzeum Regionalne, prezentujące pamiątki po narodowym wieszczu i jego wnuku – Karolu Raczyńskim. Obok dworku na terenie parku znajduje się pałac, przebudowany przez generała Wicentego Krasińskiego, a następnie przez Raczyńskich. W budynku Nadleśnictwa Złoty Potok – dawnego zarządu dóbr hrabiów Raczyńskich zlokalizowano ekspozycję przyrodniczą z terenu Jury. W parku można oglądać zabytkowy drzewostan, pasiekę i pszczelarnię dydaktyczną.
W Złotym Potoku znajduje się najstarsza na kontynencie europejskim Pstrągarnia z 1881 roku, największa w owym czasie, założona przez Raczyńskich, prowadząca nieprzerwanie działalność i handlująca pstrągiem.
Na górze Ostrężnik położone są ruiny jednego z najbardziej tajemniczych zamków na Jurze z XIV w. o którym nie zachowały się żadne źródła pisane, a krążą jedynie legendy. Zbudowano go na granicy Śląska i Małopolski prawdopodobnie około 1386 r. przez Księcia Władysława Opolczyka, który za pośrednictwem swojego rycerza Wojciecha z Potoka herbu Jelita rabował nocujące w pobliżu karawany kupieckie. Przypuszcza się iż został zburzony w 1391 r. przez ekspedycję karną króla Władysława Jagiełły przeciwko Opolczykowi.
Teren obfituje w jaskinie, które warto zobaczyć. Do najciekawszych należą jaskinie: ,,Ostrężnicka", ,,Wiercica", ,,Wierna" i ,,Dupka" oraz ,,Grota Niedźwiedzia", w której znaleziono kości największego niedźwiedzia jaskiniowego na Jurze. Nie można również pominąć w zwiedzaniu atrakcyjnych w formie ostańców Diabelskich Mostów i Bramy Twardowskiego, która stała się symbolem regionu. Niezwykle ciekawe jest także skalne grodzisko Osiedle Wały, gdzie w VII wieku uprawiano orkisz – prymitywną formę pszenicy, oraz na kultowej skale czczono posąg Światowida. Osada otoczona była potrójnymi wałami i zaliczała się do największych na południu Polski. Miał tu siedzibę zapewne znaczny władca terytorialny. Kilkaset osób zamieszkujących osiedle było najprawdopodobniej wyznawcami kultów fallicznych o czym świadczą ukształtowane ludzką ręką skały osiedla. Osada została opuszczona w XI w, kiedy na terenie upowszechniło się chrześcijaństwo.
Zbocza góry na której leżało osiedle porośnięte są czosnkiem niedźwiedzim, który każdego wyleczy podczas majowego kwitnięcia, z kataru i bólu gardła.
U stóp ,,Ostrężnickiego Zamku" biją okresowe „Źródła Zdarzeń”, które dają początek okresowej rzece o nazwie ,,Złoty Potok". Ludowe podanie głosi, że każdorazowy wypływ wody wróży ważne wydarzenia historyczne. Stale i obficie bijące ,,Źródła Zygmunta" i ,,Źródła Elżbiety" przyciągają turystów wybornym smakiem krystalicznie czystej wody jurajskiej, a ,,Źródło Spełnionych Marzeń” nieopodal młyna ,,Kołaczew" kusi legendą, urzeczywistnienia pragnień.
Malowniczo położone stawy; „Sen Nocy Letniej”, „Amerykan”, „Guców” czy „Irydion”- rozsławiony poematem Krasińskiego, dopełniają piękna krajobrazu.
Na terenie gminy znajdują się także tereny pustynne w postaci Pustyni Siedleckiej na której występuje zjawisko lotnych piasków, oraz kamieniołomy w Siedlcu z których wapień posłużył do obłożenia elewacji Kancelarii Rady Państwa i Sejmu w Warszawie. W Janowie zobaczyć można również ogrodzone murem pozostałości starego cmentarza żydowskiego.
W okolicach Złotego Potoku jest tyle ciekawych miejsc, że nawet przy deszczowej pogodzie wrażenia z wycieczki będą wspaniałe. Tutaj każdy się odpręży, znajdzie spokój i wypocznie również przy połowie ryb i zbieraniu grzybów oraz jagód.
Zmęczonych turystów obwiezie po szlaku Galerii Planet - Jurajska Karawana Konna, a pragnących podziwiać jurajskie krajobrazy z grzbietu konia zaprasza Stajnia Koni Islandzkich „Wiking”, stajnia w Sokolim Polu i w Juliance. Lubiących czynny wypoczynek zapraszają korty tenisowe Raczyńskich oraz boisko do piłki plażowej przy kąpielisku Amerykan. Wolny czas zapełni wszystkim Samorządowy Ośrodek Kultury i Sportu w Janowie, który organizuje wiele ciekawych imprez plenerowych o charakterze rekreacyjno – sportowym; jak Jurajskie Lato Filmowe, Święto Pstrąga czy Pustynny Piknik.
Przez obszar gminy przebiega czternaście dobrze oznakowanych szlaków turystycznych, oraz siedem ścieżek dydaktycznych. Tereny te świetnie nadają się do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej, konnej, biegów na orientację, narciarstwa biegowego, skiringów, crossów, a także dłuższego wypoczynku z rodziną na łonie przyrody.
Można tutaj skorzystać również z bazy noclegowej i gastronomicznej. Zaprasza do siebie trzygwiazdkowy hotel i restauracja „Kmicic” w Złotym Potoku, Ośrodek Szkolenia Metodycznego „Harcówka” w Złotym Potoku, Schronisko Młodzieżowe PTSM w Siedlcu oraz trzydzieści dwa gospodarstwa agroturystyczne.
Wypocząć można także pod namiotem na polu biwakowym „Nad Amerykanem” w Złotym Potoku. Ogółem w gminie znajduje się 720 miejsc noclegowych i ponad 1000 miejsc w gastronomi. Wszystkie wsie w gminie posiadają sieć wodociągową i telefony. W Złotym Potoku i Janowie wybudowano oczyszczalnie ścieków, a gmina oferuje tereny pod osadnictwo.
Bogactwa leżą również w głębi ziemi; krystalicznie czyste wody głębinowe tworzą pod warstwą skał tzw. „morze jurajskie”, znajdują się tutaj także piaski budowlane, glinki formierskie, wapienie okruchowe i skaliste, kwarc oraz żwiry.
Władze gminy Janów upatrują rozwój gminy poprzez turystykę i dlatego starają się wraz z mieszkańcami uczynić gminę przyjazną dla turystów.
Zapraszamy wszystkich do odwiedzenia „Złotej Krainy Pstrąga”, a gwarantujemy, że pokochacie tę ziemię i będziecie wracać do niej w najlepszych wspomnieniach.
opracował: mgr inż. Ireneusz Bartkowiak
Wspinaczka w parku linowym to wypoczynek dostępny dla każdego. Park linowy to wspaniała zabawa dla całej rodziny.
Zapraszamy od piątku do niedzieli od 11 do zmierzchu. W pozostałe dni dla grup powyżej 10 osób [prosimy o kontakt telefoniczny]. 664 45 06 92 , 606 45 21 37
Złoty Potok 200 metrów przed hotelem "Kmicic".
Magiczne miejsce – Złota Kraina Pstrąga - Z A P R A S Z A !
Skaliste wapienne wzgórza strojne w zieloną suknię lata, pachną żywicznym lasem. Szemrzą miniaturowe wodospady źródlanej życiodajnej wody, a w lustrach stawów przeglądają się brzozy w białych pończochach, nad którymi piętrzy się zielenią cisza. Niebieskookie przylaszczki pieszczą białe ciała ostańców nasączone chłodem jaskiń, a na nieboskłonie brązowych liści świecą gwiazdy zawilców. W zielonym lesie nadziei biją serca rzeki w której pstrąg iskrzy złotem jak Wasze marzenia. To kraina gdzie na bukach rosną wiersze, bo Stwórca nie przewidział o tym magicznym miejscu, zwyczajnych ludzkich słów.
Jest na wyciągnięcie ręki, bliżej niż myślicie. Tylko 70 km od Katowic i 90 km od Krakowa oraz 20 km od Częstochowy leży niezwykła, atrakcyjna turystycznie gmina Janów, jedna z najpiękniejszych na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Łatwo tu trafić, bowiem w Janowie przecinają się drogi: krajowa (nr 46) Częstochowa – Kielce i wojewódzka (nr 793) Św.Anna – Myszków.
Skorzystajcie z gościny !
Bo w przyjaznej dla turystów gminie Janów znajdziecie wszystko co zapewni Wam wspaniały wypoczynek. Na niewielkiej przestrzeni zadziwia i zastanawia niespotykana liczba atrakcji, które są jak diamenty z biżuterii Stwórcy, pogubione w procesie tworzenia. To zaczarowane miejsce poetów i malarzy wybrali sobie już dawno za siedzibę Potoccy, Krasińscy i Raczyńscy. Dołączcie do nich abyście mogli nasycić oczy i poczuć klimat tego cudownego zakątka Jury.
Oszołomi Was piękno przyrody.
Urzekną Was karty historii.
Powinniście wspiąć się także na wały ziemne skalnego grodziska Osiedla Wały, gdzie w VII wieku uprawiano orkisz- prymitywną formę pszenicy, oraz na Kultowej Skale przy studni krasowej czczono posąg Światowida. W zielonym Lesie Nadziei zbocza góry, na której leżało osiedle porośnięte są Czosnkiem Niedźwiedzim, który inhalacją wyleczy każdego, podczas majowego kwitnięcia z kataru i bólu gardła. Na górze Ostrężnik znajdują się ruiny jednego z najbardziej tajemniczych zamków na Szlaku Orlich Gniazd z XIV w, o którym nie zachowały się żadne źródła pisane, a krążą jedynie legendy. Prawdziwą perłą jest wieś Złoty Potok i jej okolice, związane z poetą polskiego romantyzmu Zygmuntem Krasińskim. Duch Zygmunta krąży jeszcze nad stawem Irydion w pałacowym parku i usidla poetyckie dusze, związując je miłością do tego miejsca. W klasycystycznym dworku Krasińskich z 1829 r. mieści się obecnie Muzeum Regionalne a w nim pamiątki po narodowym wieszczu i jego wnuku Hr. Karolu Raczyńskim. Obok dworku na terenie parku znajduje się pałac, przebudowany przez generała Wincentego Krasińskiego, a następnie przez hrabiego Raczyńskiego. W budynku dawnego zarządu dóbr złotopotockich a obecnie Nadleśnictwie Złoty Potok zlokalizowano ekspozycję przyrodniczą z terenu Jury, a w parku można oglądać zabytkowy drzewostan. W Złotym Potoku znajduje się najstarsza na kontynencie europejskim Pstrągarnia z 1881 roku, największa w owym czasie, założona przez Raczyńskich, prowadząca nieprzerwanie działalność i handlująca pstrągiem. Hrabia Raczyński sprzedawał ikrę pstrąga dla wszystkich dworów królewskich Europy, stąd wszystkie pstrągi europejskie mają dzisiaj w genach pochodzenie złotopotockie. Jest tutaj prawdziwe królestwo tej królewskiej ryby.
Zapraszamy na turystyczne atrakcje!
Przygotowaliśmy dla Was zaplecze.
Zobacz więcej WWW.JANOW.PL
OCZEKUJEMY WASZYCH ODWIEDZIN
Ireneusz Bartkowiak - Pełnomocnik Gminy Janów ds. Promocji i Turystyki
Słów kilka o promocji.
Publikacje turystyczne
mgr inż. Ireneusz BARTKOWIAK
Pełnomocnik Gminy Janów ds. Turystyki i Promocji
,,TURYSTYKA JAKO ALTERNATYWNE ŹRÓDŁO DOCHODU W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE GMINY JANÓW "
Wstęp
Obsługa i przyjmowanie turystów stanowić może źródło dochodów i wzrostu rentowności większości sektorów gospodarki. Rozwój szeroko rozumianych usług dla turystów coraz częściej nazywanych przemysłem turystycznym, stał się źródłem szybkiego wzrostu krajowego produktu brutto (PKB) także w krajach naszej strefy klimatycznej. Dla wielu społeczeństw przyjmowanie turystów jest źródłem dobrobytu, motorem napędzającym rozwój miast i regionów, narzędziem walki z bezrobociem.
Wydatki cudzoziemców poprawiają wyniki bilansu płatniczego, wydatki mieszkańców pozwalają na redystrybucję dochodów z regionów bogatszych (generujących dochody) do regionów uboższych (przechwytujących wydatki turystów) /Ministerstwo Gospodarki - 2001 - ,,Strategia rozwoju turystyki"/.
Turystyka jest także szeroko wykorzystywana w edukacji. Jest to szczególnie widoczne w polityce wspierania spójności społeczeństw, w edukacji kulturowej, w przekazywaniu systemów wartości, zachowania dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego /Ministerstwo Gospodarki - 2001 - ,,Strategia rozwoju turystyki"/.
Walory turystyczne gminy Janów
Gmina Janów położona na terenie Jury Krakowsko - Częstochowskiej w odległości 20 km od Częstochowy i 90 km od Krakowa zajmuje obszar o powierzchni 14.700 ha, z czego 52% stanowią lasy mieszane. W 22 wsiach mieszka niespełna 6.000 osób.
Gmina jest niezwykle atrakcyjna turystycznie. Są tutaj wspaniałe tereny do wypoczynku ze wszystkimi elementami jurajskiej przyrody. Jest to obszar niezwykłych kontrastów, łączących w sobie cechy wielu regionów fizjograficznych Polski.
Obok skalistych wzgórz jurajskich pokrytych lasem występują bezleśne ostańce, piaszczyste wydmy, liczne stawy, źródła krystalicznej wody, jaskinie i biocenozy o wartościach naukowych. Na niewielkim obszarze gminy znajdują się trzydzieści trzy obiekty przyrody oraz kultury materialnej warte zobaczenia, i wzbudzające zachwyt turystów. Rozbudowana jest także infrastruktura turystyczna w postaci jedenastu szlaków turystycznych (pieszych, rowerowych i konnych), oraz bazy noclegowej (hotelu, schronisk, gospodarstw agroturystycznych, kempingu i pól biwakowych), a także bazy gastronomicznej (trzy restauracje i bary). Działają trzy stajnie koni świadczące usługi dla turystów oraz wypożyczalnia rowerów i sprzętu wodnego. Wszystkie te walory sprawiają, że turysta może tutaj czuć się wspaniale i pokochać to miejsce, wracając do niego w najlepszych wspomnieniach.
Analiza kierunków rozwoju gminy
Obok wspaniałości przyrody jest także mniej ciekawy element gospodarczy, a mianowicie niewielka ilość małych przedsiębiorstw i zła sytuacja w rolnictwie. Średnia wielkość gospodarstwa wynosi 4,3 ha a 68% powierzchni użytków rolnych to gleby klasy V i VI, gliniasto-piaszczyste o słabym kompleksie sorpcyjnym i niskiej zawartości próchnicy, ubogie w magnez, fosfor i potas oraz silnie zakwaszone. Ilość opadów w sezonie wegetacyjnym (450 mm) bywa zbyt niska dla wielu roślin.
Jak widać produkcja rolnicza na tym terenie jest bardzo trudna i wymaga szczególnie starannego doboru roślin i zwierząt. Trudną sytuację rozdrobnionego rolnictwa w gminie pogarsza dodatkowo brak stabilnej sytuacji gospodarczej państwa, co wyraża się brakiem opłacalności produkcji rolniczej. W gminie panuje także duże bezrobocie związane bezpośrednio z zamknięciem wielu zakładów, hut i kopalń na Śląsku, gdyż wiele osób znajdowało tam pracę jako tzw. dwuzawodowcy. Pozostało pytanie co robić, jaki obrać kierunek by zmienić istniejący stan rzeczy.
W tej trudnej sytuacji władze gminy postanowiły w negatywach doszukać się cech pozytywnych dla rozwoju gminy;
- niski poziom uprzemysłowienia powoduje mniejsze zanieczyszczenie wód i powietrza,
- niski poziom rolnictwa obniżył niekorzystne dla środowiska formy uprawy ziemi,
- niewielka gęstość zaludnienia zmniejsza natężenie ruchu samochodowego,
- przewaga małych gospodarstw i tradycyjny charakter zagospodarowania zabezpiecza
przed jednostajnością krajobrazu,
- znaczny udział lasów, wód i nieużytków podnosi piękno krajobrazu.
Jednym słowem gmina Janów o słabych glebach i złych warunkach ekonomicznych rozwijała się słabiej, ale dzięki temu utrzymała cechy korzystne dla rekreacji, przede wszystkim mało zniekształcone środowisko naturalne. Dodając do tego naturalne piękno jurajskiego krajobrazu to kierunek rozwoju gminy sam się uwidoczni.
Analizując wszystkie cechy tego terenu władze gminy Janów doszły do wniosku, że w słabości gospodarczej gminy może tkwić siła , która pozwoli rozwinąć gminę ekonomicznie.
Przeanalizowano możliwości rozwoju agroturystyki na terenie gminy Janów i ustalono, że tradycje przyjazdu na wieś istniały na tym terenie od dawna. Rodziny z miasta odwiedzały naszych mieszkańców szczególnie w okresie letnim , a więc były to głównie odwiedziny krewnych i znajomych, z których to wizyt rolnik nie czerpał korzyści materialnych.
Sytuacja uległa zmianie wraz z pogorszeniem się sytuacji w rolnictwie. Ciężka praca w gospodarstwie nie zachęcała rolników do nawiązywania kontaktów, bo brakowało na to czasu. Odwiedziny na jakiś czas ustały, a przyjeżdżająca rodzina nie chciała być ciężarem dla rolnika.
Z czasem ludność w miastach zaczęła tęsknić za swoimi ,,korzeniami" i odżyły wspomnienia radosnych wakacji na wsi u rodziny.
Sytuacja rodzin rolniczych zamieszkałych na wsi stale się pogarszała, dlatego ludzie postanowili szukać innych możliwości wyjazdów na wieś, tym bardziej , że w zakładach pracy w mieście likwidowano zakładowe ośrodki wczasowe a zaczęły funkcjonować bardziej ekonomiczne dopłaty do ,,wczasów pod gruszą" /Majewski J. - 1995 - ,,Wczasy pod gruszą"- Zachodnie Centrum Organizacji/.
Dopiero w tej sytuacji rolnicy zaczęli odczuwać korzyści finansowe z pobytu gości w gospodarstwie.
Nieśmiało wynajmowano na początku lat osiemdziesiątych kilka kwater na terenie gminy Janów. Bojąc się jednak o konsekwencje prawne i finansowe ukrywano te działania.
Z pomocą przyszedł z początkiem lat dziewięćdziesiątych Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Złotym Potoku, który pierwszy zauważył możliwości przemian w rolnictwie gminy i zachęcił do szukania alternatywnych źródeł dochodu na wsi.
Władze gminy postanowiły skorzystać z okazji i poprosiły ODR aby przy okazji I Krajowych Targów Agroturystycznych ,,AGROTUR" w Częstochowie zaprosił wszystkie krajowe podmioty zajmujące się agroturystyką do odbycia II Ogólnopolskiego Sympozjum Agroturystycznego w Złotym Potoku w 1994r.
I tak agroturystyka ,,zamieszkała" na stałe na terenie gminy Janów.
Na początku rolnicy z dużą rezerwą podchodzili do działalności agroturystycznej nie wierząc w swoje możliwości. Ograniczali się tylko do wynajmowania pokoju i nie bardzo wiedzieli jak należy postępować z wczasowiczami. /Wolak P. - 1994 - ,,Agroturystyka" - Centrum Doradztwa i Edukacji w Rolnictwie oddz.Kraków/.
Alternatywne źródła dochodu rolników w programie działania gminy
Władze gminy Janów jako nieliczne w kraju, doskonale rozumiejąc potrzebę pomocy rolnikom i upatrując szansę rozwoju gminy poprzez turystykę postanowiły stworzyć program działania gminy z zakresu turystyki. Utworzono w 1998r. stanowisko Pełnomocnika Gminy Janów ds. Turystyki i Promocji. Na sesji Rady Gminy przeprowadzono szkolenie dla radnych na którym przyjęto 25 punktowy program zadań gminy Janów z zakresu turystyki a mianowicie:
1. Przedstawienie koncepcji rozwoju turystyki na zebraniach wiejskich we wszystkich sołectwach i uzyskanie akceptacji społecznej programu.
2. Uczynienie gminy Janów przyjaznej dla turystów i mieszkańców.
3. Kreowanie pozytywnego wizerunku turystycznego gminy Janów w mediach i instytucjach zajmujących się turystyką.
4. Kształtowanie dobrego wizerunku gminy Janów wśród potencjalnych nabywców usług turystycznych.
5. Tworzenie lobby turystyki wiejskiej w gminie Janów i na zewnątrz gminy.
6. Aktywizowanie mieszkańców gminy Janów w kierunku prowadzenia usług turystycznych.
7. Organizowanie szkoleń stacjonarnych dla mieszkańców gminy Janów dotyczących:
- rozwoju usług turystycznych w tym kwaterodawstwa,
- wykorzystania produktów z własnego gospodarstwa w turystyce (sprzedaż bezpośrednia),
- współdziałania i współpracy mieszkańców aby uczynić gminę atrakcyjną dla turystów,
- szukania dodatkowych źródeł dochodu min. poprzez rozwój produktu turystycznego,
- organizowania żywienia zbiorowego i dietetyki w gospodarstwie rolnym,
- wykorzystania miejscowych potraw do stworzenia kuchni regionalnej jako produktu markowego,
- pielęgnowania miejscowych tradycji i kultury jako elementu folkloru wsi janowskiej,
- upiększania otoczenia zagrody wiejskiej i wsi na terenie gminy Janów.
8. Organizowanie seminariów wyjazdowych do gospodarstw agroturystycznych w innym regionie kraju, aby wskazać dobre przykłady działań turystycznych.
9. Prowadzenie wspólnych działań z instytucjami z terenu gminy na rzecz rozwoju i promocji turystyki wiejskiej.
10. Pobudzanie idei współzawodnictwa wśród mieszkańców poprzez organizowanie i udział w konkursach turystycznych.
11. Popieranie i wspomaganie inicjatyw ludności gminy Janów dotyczących turystyki.
12. Wyszukiwanie liderów i ukierunkowanie pracy z nimi na turystyczne doradztwo indywidualne.
13. Organizowanie i udział w kiermaszach i targach turystycznych w kraju i za granicą, oraz przyciągnięcie potencjalnych inwestorów, operatorów turystyki i turystów indywidualnych.
14. Promowanie gminy i gospodarstw agroturystycznych wszelkimi dostępnymi dla gminy środkami; w tym w internecie.
15. Udostępnienie terenu gminy Janów dla specjalnych akcji w rodzaju zlotów, rajdów, treningów, kursów i konferencji oraz pomoc organizacyjna.
16. Organizowanie przez gminę Janów imprez kulturalnych, turystycznych, rekreacyjnych i sportowych o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim w celu przyciągnięcia turystów oraz ściągnięcie sponsorów i zainteresowanie ich gminą.
17. Prowadzenie szerokiej współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi instytucjami w Polsce w dziedzinie rozwoju turystyki na terenie gminy i w regionie Jury.
18. Stworzenie pełnej informacji o usługach turystycznych na terenie gminy i utworzenie punktu informacji turystycznej w gminie Janów.
19. Drukowanie oraz zapewnienie w codziennej sprzedaży folderów, map, pocztówek, materiałów informacyjnych, katalogów i przewodników o gminie Janów.
20. Udzielanie pomocy w tworzeniu gminnych i regionalnych stowarzyszeń działających na rzecz rozwoju turystyki w regionie.
21. Udzielanie pomocy w zachowaniu dziedzictwa kulturowego i tradycyjnego rzemiosła w regionie.
22. Ochrona przestrzeni, przyrody i tradycyjnego krajobrazu w regionie.
23. Dbanie o rozwój infrastruktury turystycznej w gminie, w tym o dobry stan dróg dojazdowych i parkingów.
24. Wydawanie lokalnej gazetki gminnej informującej o gminnych wydarzeniach i historii regionu.
25. Wyszukiwanie możliwości wsparcia finansowego z środków pomocowych UE i opracowywanie projektów dotyczących turystyki.
Program ten jest skrupulatnie przestrzegany a zadania wykonywane przy pełnej akceptacji i pomocy władz gminnych, dzięki czemu przynosi widoczne w skali kraju efekty w rozwoju turystyki. Wszystkie punkty programu zostały już wykonane, niemniej należy zaznaczyć , że realizacja ich jest procesem ciągłym i stale ulepszanym a nie jednorazowym zaliczeniem programu.
Rozwój działalności i świadomości mieszkańców
Widocznym bodźcem zwiększającym wśród rolników zainteresowanie tą formą zarobkowania na wsi jest wciąż pogarszająca się sytuacja ekonomiczna w rolnictwie i przekształcenia dostosowawcze do standardów Unii Europejskiej. /Strzembicki L. -1998 - ,,Agroturystyka formą przedsiębiorczości gospodarstw rolnych"- Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie/
Przy tak rozdrobnionym rolnictwie w gminie Janów rolnik ma tylko dwie możliwości do wyboru. Albo na tyle powiększyć gospodarstwo, i zakupić maszyny aby móc się specjalizować w określonej produkcji rolnej , albo zająć się innymi formami zarobkowania na wsi. Ta pierwsza alternatywa jest kosztowna, a przy słabych glebach w gminie ryzykowna, dlatego coraz więcej rolników skłania się do drugiego rozwiązania i zaczyna poszukiwać innych metod zarobkowania aby utrzymać rodzinę.
W gminie Janów mogą skorzystać z gotowych rozwiązań i przykładów. Nic tak nie działa na wyobraźnie jak dobrze prosperujący interes sąsiada. /Wojciechowska J. - 1992 - ,,Aktywizacja wsi"- Urząd Kultury Fizycznej i Turystycznej/. Dlatego zainteresowanie prowadzeniem działalności agroturystycznej w gminie Janów narasta w ostatnich latach lawinowo. Do września 2001 roku powstało na terenie gminy Janów 25 gospodarstw agroturystycznych i 12 innych obiektów świadczących usługi hotelarskie. Należy przy tym zaznaczyć, że działalność agroturystyczna nie ogranicza się tak jak to było wcześniej do biernego wynajmowania kwater, ale rozwinęły się dodatkowe formy świadczenia usług turystycznych zawarte w szerokim pakiecie oferty agroturystycznej. Świadomość kwaterodawców , że turysta nie przyjeżdża na wieś tylko po to żeby się przespać, zrodziła wiele atrakcyjnych propozycji spędzenia wolnego czasu. Obecnie gospodarstwa proponują naukę jazdy konnej, przejażdżki konno i bryczkami, oraz specjalnymi wozami konnymi po terenie, wyżywienie w gospodarstwie zgodne z tradycją miejscowej kuchni, pobyty biesiadne w gospodarstwie przy ognisku ze śpiewem i tańcami, wycieczki rowerowe po terenie z wynajmowaniem rowerów włącznie, zorganizowane grzybobrania i wspólne wędkowanie oraz wiele innych ciekawych propozycji. Każde gospodarstwo posiada pełny zasób informacji o terenie, historii gminy i planowanych imprezach kulturalnych. Wszyscy kwaterodawcy ukończyli bezpłatne kursy i szkolenia z zakresu agroturystyki organizowane przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego i Urząd Gminy w Janowie.
Mają pełną świadomość wykonywanych usług i doskonalą się w prowadzeniu tego typu działalności. Czują również poparcie i pomoc Gminy Janów w promocji ich gospodarstw. Widać efekty tej pracy w postaci otynkowanych domów, uporządkowania zagrody, wystroju pokojów, sposobów przyjmowania gości i coraz ciekawszych pomysłów na prowadzenie działalności agroturystycznej. Co prawda nie wszyscy rolnicy z terenu gminy mają warunki aby prowadzić tego typu działalność, nie mniej jednak w związku ze zwiększonym ruchem turystycznym w gminie Janów , coraz więcej rolników znajduje zatrudnienie w usługach około-turystycznych.
Rola turystyki wiejskiej w rozwoju lokalnym
Pomocą w rozwoju tej formy gospodarowania na wsi jest bez wątpienia wzrost zainteresowania mieszkańców miast agroturystyką , jako formą aktywnego wypoczynku w naturalnym środowisku. Gmina Janów doskonale spełnia oczekiwania turystów co do tej formy spędzenia wolnego czasu. Rozwój turystyki wiejskiej w regionie to nie tylko szansa dla poszczególnych gospodarstw rolnych, ale także dla wsi i gminy Janów. Dobrze o tym wiedzą gospodarze terenu i dlatego stworzyli odpowiedni klimat do rozwoju tej formy gospodarowania. Agroturystyka stwarza bowiem zupełnie nowe możliwości użytkowania przestrzeni wiejskiej, zabudowań rolniczych, lokalnej infrastruktury, zaś uzyskiwane przez mieszkańców dodatkowe dochody stanowią zalążek aktywizacji gospodarczej gminy Janów.
Wkład agroturystyki w rozwój obszarów wiejskich trudno jest przecenić. Dotyczy głównie spraw zatrudnienia, wzrostu dochodów rolników, poprawy stanu infrastruktury społecznej i podniesienia ogólnego poziomu życia mieszkańców gminy. /Morski F. - 1999 - ,,Rozwój turystyki i rekreacji w gminach województwa śląskiego"- Śląski Związek Gmin i Powiatów/.
Turystyka wiejska w tym agroturystyka przyczynia się też do utworzenia dodatkowego rynku zbytu na produkty żywnościowe i różnego rodzaju usługi a także do rozwoju specyficznych form gospodarowania np. rolnictwa ekologicznego czy plantacji owoców
miękkich. /Górny M. - 1999 - ,,Rolnictwo ekologiczne w przededniu przystąpienia do Unii Europejskiej"- Polski Klub Ekologiczny/. Małe gospodarstwa z gminy Janów, słabo radzące sobie z konkurencją, znajdują dzięki turystyce dodatkowe źródła dochodów a co więcej sens w walce o prawo do samodzielnego funkcjonowania. Ich wdzięk polega przecież na rodzinnej atmosferze jaką są w stanie ofiarować przyjezdnym. Mała skala zabudowy i produkcji, silne tradycje, lokalne zwyczaje i potrawy, warzywa z własnego ekologicznego ogrodu - to wszystko osiągalne jest tylko w drobnych gospodarstwach, które w przeciwnej sytuacji skazane by były na zagładę. Zjawisko to wzbogaca społeczność wiejską i w dużej mierze przyczynia się do ograniczenia odpływu ludności ze wsi do miasta, co z kolei likwiduje problem starzenia się wsi i braku rąk do pracy. /Gannon A. Kmita E. - 1993 - ,,Agroturyzm a rozwój wsi"- Centrum Doradztwa i Edukacji w Rolnictwie oddz. Kraków/
Organizowane na terenie gminy Janów plenerowe imprezy letnie przyczyniły się do wzrostu popularności gminy i przyciągają wielu turystów uatrakcyjniając im pobyt w tym pięknym zakątku Jury. Stwarzają również tendencję imigracyjną, gdyż wiele osób wykupuje działki chcąc się osiedlić na terenie gminy. Gwarantuje to dobre warunki dla regularnej wymiany substancji mieszkaniowej i rozwoju budownictwa, które jak wiadomo jest funkcją wzrostu zaludnienia i dochodów ludności.
Agroturystyka jest bez wątpienia bodźcem ekonomicznym i czynnikiem rozwoju gminy Janów.
Podmioty zajmujące się turystyką na terenie gminy Janów były inicjatorami wspólnie ze Związkiem Gmin Jurajskich powołania w 2001 roku Jurajskiego Stowarzyszenia Turystyki Wiejskiej , gdzie do zarządu weszły 3 osoby z terenu gminy. Świadczy to o wzroście świadomości i potrzebie wspólnego działania dla rozwoju tej dziedziny gospodarki. Wyzwolone wewnętrzne potrzeby doskonalenia produktu turystycznego i zrozumienie zasad konkurencji i działań rynkowych powodują, że coraz większa liczba kwaterodawców w gminie zaczyna widzieć potrzebę inwestycji turystycznych w swoim gospodarstwie. Zaciągnięte zostały pierwsze kredyty na ten cel, jak również skorzystano z uzyskanych funduszy z działalności agroturystycznej aby podnieść standard usług w gospodarstwie rolnym.
Z przeprowadzonych rozmów na terenie gminy z rolnikami pragnącymi inwestować w rozwój bazy turystycznej wynika, że powodem tych działań jest konieczność szukania nowych źródeł dochodu wskutek nie zapewnienia przez rolnictwo dostatecznego poziomu życia jak również przekonanie, iż działalność w turystyce jest interesująca i opłacalna. Rozpoczęcie działalności gospodarczej w sektorze turystycznym oznacza wielkie zmiany dla mieszkańców wsi, którzy do tej pory prowadzili gospodarstwo rolne, bądź wykonywali inne zawody całkowicie nie związane z turystyką. Oznacza prowadzenie całkiem innego rodzaju działalności gospodarczej, jak też zmiany socjalne na wsi. /Wiatrak A. - 1995 - ,,Regionalne aspekty agroturystyki"- Centrum Doradztwa i Edukacji w Rolnictwie Oddz. w Krakowie/.
Wydaje się, że mentalność ludzi która początkowo była czynnikiem hamującym została w gminie Janów przełamana. Strach przed nowym i nieznanym ustąpił chęci poznania i skorzystania z dodatkowych dochodów.
Przełamano też barierę ,,obcej osoby" w gospodarstwie a turystę zaczęto traktować jako gości pożądanych. Na taki stan rzeczy bez wątpienia wpłynęły szkolenia i długi proces adaptacyjny oraz bezpośrednia obserwacja turystów w innych gospodarstwach.
Aktywizacja społeczno - ekonomiczna gminy Janów poprzez rozwój turystyki wiejskiej w regionie ma duży wpływ na proces restrukturyzacji rolnictwa.
Spadek znaczenia rolnictwa, zwłaszcza jako dziedziny zapewniającej miejsca pracy mieszkańcom gminy oraz źródło ich dochodów, spowodował, że rozwój ekonomiczny wsi i poprawa warunków życia na wsi nie mogą być dokonywane wyłącznie przez rozwój produkcji rolnej. /Woźniak A. - 1999 - ,,Rozwój terenów wiejskich" - Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie/. Konieczne jest tworzenie nowych wartości aktywizujących wiejskie środowisko. Wielofunkcyjny rozwój wsi związany z różnicowaniem zawodów i zajęć na wsi, przy przechodzeniu rolników od gospodarowania do drobnej przedsiębiorczości: turystyki, gastronomii, rzemiosła i usług, sprzyja wykorzystaniu zasobów pracy oraz podaży produktów regionalnych. /Wirkiewicz T.- 2000 - ,,Aktywizacja społeczno-ekonomiczna regionu poprzez rozwój turystyki wiejskiej"- Regionalne Centrum Doradztwa w Starym Polu/. Szukanie nowych rozwiązań stanowi zadanie dla rolników i wszystkich mieszkańców wsi. Rozwiązania te powinny prowadzić do alternatywnego wykorzystania zasobów gospodarstwa rolnego i regionu.
Potencjalne źródło dochodu i miejsc pracy dla mieszkańców wsi stanowić może bez wątpienia agroturystyka, która staje się ważnym elementem w ożywieniu gospodarki wiejskiej o czym świadczy przykład turystycznej gminy Janów. Decydują o tym unikatowe wartości środowiska naturalnego oraz jego walory przyrodnicze i krajobrazowe, które stwarzają warunki dla rozwoju wypoczynku, jak również odpowiednio wykorzystane dają możliwość różnokierunkowego rozwoju działalności pozarolniczej.
Przebudowa systemu ekonomicznego polskiej gospodarki dotyczy także rolnictwa i gospodarki turystycznej oraz jej roli w przyspieszaniu zmian rynkowych. Istnieje swoiste sprzężenie zwrotne, w którym turystyka jest czynnikiem napędzającym koniunkturę gospodarczą i przemiany systemowe oraz sytuację odwrotną w której czynniki zewnętrzne mają wpływ na sukces ekonomiczny turystyki. /Lipska A.- 1995 - ,,Lokalna polityka turystyczna i marketing"- Instytut Turystyki w Krakowie/.
Z tego wniosek , że o rozwój turystyki powinniśmy dbać wszyscy, zarówno mieszkańcy gmin i miast, jak i urzędnicy różnych szczebli, gdyż turystyka to dla gospodarki lokalnej ważne źródło dochodu i czynnik rozwoju.
Zdajemy sobie sprawę, że jesteśmy w gminie Janów na początku drogi restrukturyzacji wsi, a rozpoczęty proces będzie długotrwały. Wierzymy jednak, iż podejmowane działania przyniosą w przyszłości pożądany efekt, a rozwój terenów wiejskich będzie postępujący.
Podsumowanie
Jednym z alternatywnych źródeł dochodu jest bez wątpienia agroturystyka. Gmina Janów posiada wyjątkowe walory przyrodnicze, dzięki czemu gospodarka turystyczna na tym terenie ma dużą szansę rozwoju. Słabo rozwinięte rolnictwo sprawiło, iż utrzymano w gminie cechy korzystne dla rekreacji, przede wszystkim mało zniekształcone środowisko naturalne. Słabość gospodarcza gminy okazała się cechą przydatną w rozwoju turystyki. Stworzono w gminie program działania, aby powstały warunki korzystne dla rozwoju tej gałęzi gospodarki. Efekt takich poczynań widoczny jest w postaci zwiększonej liczby gospodarstw agroturystycznych i usług około-turystycznych.
Zmienia się także mentalność mieszkańców, którzy w zwiększonym ruchu turystycznym zaczynają upatrywać możliwości dodatkowych dochodów. Gospodarze wynajmujący kwatery poszerzają swoją ofertę agroturystyczną i podnoszą standard proponowanych usług. Gmina powoli wychodzi ze stanu marazmu i zastoju gospodarczego. Rozwój agroturystyki jest bez wątpienia bodźcem ekonomicznym i czynnikiem rozwoju gminy. Rozpoczęcie działalności gospodarczej w sektorze turystycznym oznacza wielkie zmiany socjalne na wsi i wpływa na proces restrukturyzacji rolnictwa. Agroturystyka stwarza nowe miejsca pracy i prowadzi do dywersyfikacji wsi oraz alternatywnego wykorzystania zasobów gospodarstwa rolnego i regionu. Wielofunkcyjny rozwój wsi poprzez agroturystykę aktywizuje wiejskie środowisko i sprzyja wykorzystywaniu zasobów pracy oraz podaży produktów regionalnych. Na przykładzie gminy Janów widać jak polska wieś zaczyna się przekształcać pod wpływem rozwoju turystyki i jak agroturystyka staje się alternatywnym źródłem dochodu w rolnictwie w przededniu przystąpienia do Unii Europejskiej.
Bibliografia
1. Wojciechowska J. - 1992 - ,,Aktywizacja wsi" - Urząd Kultury Fizycznej i Turystycznej - Łódź
2. Kmita E. Gannon A. - 1993 - ,,Agroturyzm a rozwój wsi" - Centrum Doradztwa i Edukacji - Kraków
3. Wolak P. - 1994 - ,,Agroturystyka" - Centrum Doradztwa i Edukacji - Kraków
4. Wiatrak P. - 1995 - ,,Regionalne aspekty agroturystyki" - Centrum Doradztwa i Edukacji - Kraków
5. Majewski J. - 1995 - ,,Wczasy pod gruszą" - Zachodnie Centrum Organizacji - Zielona Góra
6. Lipska A. - 1995 - ,,Lokalna polityka turystyczna i marketing" - Instytut Turystyki - Kraków
7. Strzembicki L. - 1998 - ,,Agroturystyka formą przedsiębiorczości gospodarstw rolnych" - Ośrodek Doradztwa Rolniczego - Częstochowa
8. Górny M. - 1999 - ,,Rolnictwo ekologiczne w przededniu przystąpienia do Unii Europejskiej" - Polski Klub Ekologiczny - Gliwice
9. Woźniak A. - 1999 - ,,Rozwój terenów wiejskich poprzez rozwój turystyki wiejskiej" - Ośrodek Doradztwa Rolniczego - Częstochowa
10. Morski F. - 1999 - ,,Rozwój turystyki i rekreacji w gminach i powiatach województwa śląskiego jako czynnik rozwoju regionalnego" - Śląski Związek Gmin i Powiatów - Katowice
11. Wirkiewicz T. - 2000 - ,,Aktywizacja społeczno-ekonomiczna regionu poprzez rozwój turystyki wiejskiej i promocję produktów regionalnych jako czynnik wpływający na wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich" - Regionalne Centrum Doradztwa - Stare Pole
12. Pretty J. - 2000 - ,,O rozwoju gospodarki lokalnej" - Fundacja Wspomagania Wsi - Warszawa
13. Majewski J. - 2001 - ,,Agroturystyka to też biznes" - Fundacja Wspomagania Wsi - Warszawa
14. Dokument rządowy - 2001 - ,,Strategia rozwoju turystyki w latach 2001 - 2006" - Ministerstwo Gospodarki - Warszawa
Niech Madonna w niedzielę odwiedzi Złoty Potok
Złoty Potok - obraz przy parkanie
Potockie wspomnienie złotej jesieni
Limeryk jurajski - Złoty Potok
Jesień Poetycka w Złotym Potoku
Piosenka ekologiczna o Złotym Potoku
Dla Janka Kiepury w Złotym Potoku
Złoty Potok, czyli - nocne poetów rozmowy
Quest przyrodniczy - Spacer po dnie jurajskiego morza w Złotym Potoku
Urząd Gminy w Janowie, ul. Częstochowska 1; 42-253 Janów, tel. 34 3278048, 34 3278501, 34 3278502, 34 3278503, fax. 34 3278081, e-mail: gmina@janow.pl,
Skrytka odbiorcza ePUAP: /ris4l98i9c/skrytka