A A A A Kontrast:
A++ A+ A Czcionka:
wtorek 19.03.2024RSS

inwestycje_remonty_zima.jpginwestycje_remonty_wiosna.jpginwestycje_remonty_lato.jpginwestycje_remonty_jesien.jpginwestycje_remonty_zaloba.jpg

kalendarz_wydarzen_jesien.jpgkalendarz_wydarzen_lato.jpgkalendarz_wydarzen_wiosna.jpgkalendarz_wydarzen_zaloba.jpgkalendarz_wydarzen_zima.jpg

informator 1.jpginformator 2.jpginformator 3.jpginformator 4.jpginformator 5.jpg

relacje_jesien.pngrelacje_zima.pngrelacje_lato.pngrelacje_zaloba.pngrelacje_wiosna.png

bppzima.pngbppwiosna.pngbppjesien.pngbpplato.pngbppzal.png

rozklad_jazdy.jpgrozklad_jazdy_jesien.jpgrozklad_jazdy_lato.jpgrozklad_jazdy_wiosna.jpgrozklad_jazdy_zaloba.jpg

Dzialki

zgk.pngzgk_zima.pngzgk_zalobna.pngzgk_lato.pngzgk_jesien.png

szkolnictwo_zima.pngszkolnictwo_zalobna.pngszkolnictwo_jesien.pngszkolnictwo_wiosna.pngszkolnictwo_lato.jpg

gops.pnggops_zima.pnggops_lato.pnggops_jesien.pnggops_zalobna.png

gospodarka_odpadami.jpggospodarka_odpadami_jesien.jpggospodarka_odpadami_lato.jpggospodarka_odpadami_wiosna.jpggospodarka_odpadami_zaloba.jpg

nie_uzaleznieniom.jpgnie_uzaleznieniom_jesien.jpgnie_uzaleznieniom_lato.jpgnie_uzaleznieniom_wiosna.jpgnie_uzaleznieniom_zaloba.jpg

osrodki_zdrowia.jpgosrodki_zdrowia_jesien.jpgosrodki_zdrowia_lato.jpgosrodki_zdrowia_wiosna.jpgosrodki_zdrowia_zaloba.jpg

biblioteka.jpgbiblioteka_jesien.jpgbiblioteka_lato.jpgbiblioteka_wiosna.jpgbiblioteka_zaloba.jpg

muzeum.jpgmuzeum_jesien.jpgmuzeum_lato.jpgmuzeum_wiosna.jpgmuzeum_zaloba.jpg

sokis_zima.pngsokis_zalobna.pngsokis_wiosna.pngsokis_lato.pngsokis_jesien.png

jp_zaloba.jpgjp_jesien.jpgjp_lato1.jpgjp_wiosna1.jpgjp_zima1.jpg

1wybory_jesien.jpg1wybory_lato.jpg1wybory_zal.jpg1wybory_zima.jpg47017.jpg

Historia terenu gminy Janów
2016-02-22 13:59

Najstarszym śladem bytności człowieka na terenach leżących w Dolinie Wiercicy są  krzemienne narzędzia pracy z środkowego paleolitu z przed około 80.000 lat, odkryte w Grocie Niedźwiedziej w Złotym Potoku. Z czasów nowożytnych zachowały się pozostałości po piecach do wytopu szkła,  w postaci żużlu i szklanych okruchów,  w Hucisku  i Złotym Potoku. 
O prężnym rozwoju tego terenu przed powstaniem państwa Polskiego świadczą pozostałości budowlane rozległego skalnego grodziska „Osiedle Wały”  pochodzące prawdopodobnie z VIII wieku  i będące siedzibą znacznego władcy terytorialnego. Wraz z wprowadzeniem chrześcijaństwa nastąpił stopniowy spadek znaczenia ośrodka aż do całkowitego upadku ok. XII wieku.  Na Ostrężniku znajdują się ruiny gotyckiego zamku  z XIV wieku, zbudowanego najprawdopodobniej  około 1380 r. przez rycerza Marcina z Potoku  herbu Szreniawa, a stanowiącego jeden z elementów systemu obronnego na pograniczu Małopolski i Śląska.   Przypuszcza się, że został on zburzony  w 1391r,  kiedy to Władysław Jagiełło  wysłał wojskową ekspedycję karną  przeciwko Władysławowi Opolczykowi, trudniącemu się rupierstwem i wynajmującemu zbójców, którzy napadali  na ciągnące nieopodal  do Krakowa karawany kupieckie.
Miejscowość Janów została założona w 1670 roku przez Jana Aleksandra  Koniecpolskiego – wojewodę bracławskiego i sieradzkiego,  i wzięła swoją nazwę  od imienia założyciela. W 1696 r  miejscowość uzyskała prawa miejskie. Od południa przylega do Janowa  największa i najstarsza miejscowość w gminie - Złoty Potok.    Pierwsze wzmianki   o   wsi  Potok   pochodzą   z  1153 roku.  Prawdopodobnie  budowniczym drewnianego kościoła  w Potoku  w pierwszej połowie XII w .był palatyn Bolesława Krzywoustego  - Piotr Dunin Włostowic herbu Łabędź. 
W 1298 roku wybudowano  pierwszy murowany kościół w Potoku.  W XIII wieku Potok był siedzibą rodu Odrowążów a później Jelitczyków, którzy wybudowali tu  dwór obronny z murowaną wieżą.  W XIV w osiedlił się tutaj ród Szreniawitów, który od swojej nowej siedziby przyjął nazwisko Potockich. Kolejnymi właścicielami Potoku byli Silniccy a następnie od 1601 r. Korycińscy i Koniecpolscy, którzy założyli obok Potoku miasteczko Janów. Na początku XIII wieku właścicielami ponownie zostali Potoccy herbu Pilawa  i oni prawdopodobnie, od złotego tła herbu, dodali do nazwy wisi przydomek ,,Złoty".  Następnym właścicielem był książe kurlandzki Biron, a dalej Szaniawscy, Pruszakowie, Lescy, Skarżyńscy i Pintowscy.  W 1851 r. nabyli dobra złotopotockie Krasińscy, a dalej poprzez małżeństwo córki Zygmunta Krasińskiego, dobra przeszły w posiadanie Raczyńskich. Ojciec Zygmunta Krasińskiego - generał hrabia Wincenty Krasiński przebudował stojący obok dworku, prawdopodobnie na miejscu ruin pierwotnego dworu obronnego Jelitczyków - pałac.  Poeta Zygmunt Krasiński  przebywał  w dworku w Złotym Potoku z rodziną podczas wakacji w 1857 roku, od maja  do września  i tutaj zmarła najmłodsza jego ukochana córka  4-letnia Elżbietka. Poeta po wyjeździe ze Złotego Potoku  nigdy już nie powrócił  do kraju.
Historia zapisała także na terenie gminy ważne wydarzenia, szczególnie z okresu powstania styczniowego oraz II wojny światowej. Tutaj walczył w czasie powstania Adam Chmielowski późniejszy św. brat Albert.  W 1863 roku podczas powstania styczniowego stacjonujący w mieście Janowie  oddział wojsk rosyjskich  został pokonany przez powstańców. W odwecie mieszkańcy zostali wymordowani a miasto spalone. Konsekwencją tego była utrata w 1870 roku praw miejskich dla Janowa.
Kolejnych zniszczeń doświadczył Janów w czasie I wojny światowej , między innymi  w 1914 roku został spalony XIX wieczny kościół w Janowie.
W okresie międzywojennym  Złoty Potok  odwiedził Józef Piłsudski  i prezydent Ignacy Mościcki.  Janów związany jest także  z okresem dzieciństwa największego polskiego tenora Jana Kiepury,  który mieszkał tutaj z rodzicami od 1906 do 1908 roku i jako 7 -latek uczęszczał wraz z bratem Władysławem do ochronki prowadzonej przez hr. Stefanię Raczyńską.  Rodzice Kiepury  prowadzili w Janowie piekarnię, a ojciec śpiewał w chórze kościelnym. 
Druga wojna światowa nie oszczędziła Janowa i Złotego Potoku.  Toczyła się tutaj krwawa wojna obronna w 1939 roku. Dzielny opór hitlerowcom stawiała 7 Dywizja Piechoty  Armii Kraków. Tutaj też zginął w trzecim dniu wojny i został pochowany na cmentarzu w Złotym Potoku - olimpijczyk i szef polskiej ekipy olimpijskiej w 1936 r. z Berlina,  dowódca 74 Pułku Piechoty   mjr. Jan Wrzosek. 
W złotopotockich lasach działała prężnie w okresie okupacji partyzantka AK. Odział ,,Twardego'' zorganizował udany zamach na kata okolicznej ludności w czasie II wojny - Juliana Szuberta, zwanego „krwawym Julkiem”.
Do godnych zwiedzania zabytków sakralnych należą kościoły parafialne w Żurawiu oraz Złotym Potoku, gdzie pochowana została Elżbietka najmłodsza córka Zygmunta Krasińskiego.  Ciekawym  obiektem sakralnym  jest  także  kościół  z 1921 roku  w Janowie. 
Złoty Potok nieodłącznie związany jest z hodowlą królewskiej ryby - pstrąga. Stąd zaczął się triumfalny pochód tej ryby na stoły całej Europy.  W drugiej połowie XIX wieku hr. Edward Raczyński postanowił wykorzystać krystalicznie czystą wodę ze źródeł ,,Zygmunta" i ,,Elżbiety", i założyć hodowlę ryb łososiowatych. W 1881 roku pod nadzorem Michała Girdwoynia nastąpił pierwszy wylęg pstrąga z ikry przywiezionej z USA.  Teren przeznaczony pod gospodarstwo rybackie obejmował 22 stawy usytuowane wzdłuż rzeki Wiercicy i był pierwszym i największym  pstrągowym gospodarstwem rybackim  w kontynentalnej Europie. 


opracował: mgr inż. Ireneusz Bartkowiak

bip.jpgbip_zaloba.jpg

epuap.jpgepuap_zaloba.jpg

baner_ue_pozyskane.png

facebook.jpgfacebook_zaloba.jpg

porady prawne.jpg

zakladka czyste powietrze.jpg

energetycznosc budynkow.jpg

gaz_logo.png

baner_fundusz_solidarnosciowy.png

dotacje_oze.png

dotacje_azbest.png

jsk_baner.jpg

ppj.jpgppj_cz.jpg

rlgd.png

zgj_logo.jpgzwiazek_gmin_zaloba.jpg

zespol_szkol.jpgzespol_szkol_zaloba.jpg

rewitalizacja.jpg

Dane kontaktowe:

Urząd Gminy w Janowie, ul. Częstochowska 1; 42-253 Janów, tel. 34 3278048, 34 3278501, 34 3278502, 34 3278503, fax. 34 3278081, e-mail: gmina@janow.pl,
Skrytka odbiorcza ePUAP: /ris4l98i9c/skrytka

Copyright (c) 2016 Urząd Gminy w Janowie. Wszelkie prawa zastrzeżone Strony internetowe TRUSTNET