MENU
25.grudnia 1220 rok |
Żuraw wymieniony jako wieś rycerska biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża. Iwon nadał klasztorowi Kanoników Regularnych w Mstowie dziesięcinę ze wsi Żuraw,Zagórze, Siedlec. W tym czasie prawdopodobnie istnieje poprzedni dworek w Żurawiu przy stawie. |
1411 rok | potwierdzenie istnienia w Żurawiu parafii pw. Św. Bartłomieja |
1560 rok | Majątek Żuraw przechodzi w ręce Bonerów z Krakowa a miejscowy kościół w ręce Arian. Katolicy z Żurawia budują drugi kościół im. Św. Barbary, wokół którego powstaje cmentarz. Obecnie nie rozbudowany kościółek służy jako kaplica cmentarna. |
1778 rok | Żuraw przechodzi z nadania carycy na własność księcia kurlandzkiego Jana Ernesta Birona |
1790 rok | w Żurawiu działa szkoła elementarna Komisji Edukacji Narodowej |
1815 rok | właścicielem Żurawia i Potoku zostaje pułkownik wojsk napoleońskich Michał Konstanty Pruszak - herbu Leliwa, który mieszka w Żurawiu. Prawdopodobnie On jest budowniczym obecnego dworku w Żurawiu, na nowym miejscu po drugiej stronie kościoła. Odtąd wszyscy właściciele Żurawia są także właścicielami Złotego Potoku |
1822 rok | rozwiązanie szkoły elementarnej KEN w Żurawiu. |
1831 rok | umiera w Żurawiu ojciec Stanisława Leskiego – Józef Leski, szambelan królewski , szwagier Michała Pruszaka, który po nim dziedziczył Żuraw. |
1840 rok | właścicielem dóbr złotopotockich i Żurawia zostaje kapitan Cyprian Pintowski, po zakupie na licytacji. Od tego czasu w Żurawiu i w dworze gospodarują zarządcy. |
1851 rok | dobra złotopotockie wraz z Żurawiem nabywa 21 lipca generał hrabia Wincenty Krasiński od kapitana Cypriana Pintowskiego, z zamiarem osiedlenia syna z rodziną. |
1858 rok | 24 listopada po śmierci Wicentego Krasińskiego w Warszawie majątek Złoty Potok i Żuraw przechodzi na własność Zygmunta Krasińskiego. |
1859 rok | 24 lutego po śmierci Zygmunta Krasińskiego w Paryżu, administracja dóbr Złoty Potok wraz z Żurawiem podlega Zarządowi Głównemu Dóbr i Interesów Domu Hr. Krasińskich w Warszawie. Prawnym właścicielem jest syn Władysław. |
1877 rok | sukcesorka dóbr Złoty Potok Maria Beatrix Krasińska (córka poety) wychodzi za mąż za hrabiego Edwarda Aleksandra Raczyńskiego [1847 – 1926] z Rogalina pod Poznaniem. W wianie otrzymuje dobra Złoty Potok wraz z Żurawiem (6097 mórg folwarcznych oraz lasy). |
1885 rok | przebudowa kościoła w Żurawiu z funduszy Hr. Edwarda Raczyńskiego. |
1886 rok | Hr. Edward Raczyński przepisuje majątek złotopotocki wraz z Żurawiem swojemu małoletniemu synowi Karolowi w imieniu którego ustanawia plenipotenta zarządzającego całością majątku - Tadeusza Dzierżykraj-Morawskiego herbu Nałęcz. |
1893 rok | przedłużenie nawy w kościele w Żurawiu i dobudowa wieży. |
1895 rok | Plenipotent Karola Raczyńskiego – Tadeusz Dzierżykraj- Morawski wydzierżawia majątek Żuraw Franciszkowi Steinhagenowi – bratu Artura Steinhagena założyciela Spółki Akcyjnej Fabryki Papieru w Myszkowie, której udziałowcem zostaje Tadeusz Dzierżykraj-Morawski. Prawdopodobnie w tym czasie dwór w Żurawiu zostaje gruntownie przebudowany. |
1901 rok | Samodzielnym właścicielem Złotego Potoku i Żurawia zostaje Hr. Karol Raczyński, wnuk poety Zygmunta Krasińskiego, chociaż majątkiem złotopotockim nadal zarządza Tadeusz Dzierżykraj-Morawski. Natomiast majątek Żuraw pozostaje nadal w rękach dzierżawcy Franciszka Steinhagena. |
1905 rok | Hrabia Karol Raczyński sprowadza się do swoich rodzinnych włości w Złotym Potokuz żoną Księżną Stefanią Czetwertyńską ze Skidla. Żuraw jest cały czas dzierżawiony przez Franciszka Steinhagena , który do dworu w Żurawiu sprowadza swego brata Edwarda Hugo – bankiera z Białegostoku mającego kłopoty finansowe w związku z początkiem rewolucji w Rosji. W Dworze w Żurawiu urodził się też syn Edwarda Steinhagena – Artur, który później został w PRL-u konstruktorem silnika do „Syrenki” |
1914 rok | Zarządca dóbr złotopotockich Tadeusz Dzierżykraj-Morawski opuszcza Złoty Potok, pozbywając się akcji Fabryki Papieru w Myszkowie i jednocześnie Franciszek Steinhagen zakończył dzierżawę majątku w Żurawiu i opuścił dwór w Żurawiu. Dwór jest remontowany w tym czasie przez Raczyńskich i kryty nowym dachem. Wykonawcą remontu jest Józef Nocuń z Żurawia. Właściciel Żurawia Hr. Karol Raczyński wydzierżawia majątek w Żurawiu – Leonowi Leopardowi Leopoldowi Siemieńskiemu – synowi dzierżawcy Skrzydlowa. L.L.L. Siemieński zostaje jednocześnie dyrektorem Fabryki Przetwórstwa Ziemniaków w Zalesicach, będącej własnością Hr. Karola Raczyńskiego. Wraz z żoną Natalią Marią ze Świrskich zamieszkuje w dworze w Żurawiu i codziennie dojeżdża do pracy w Zalesicach. |
1929 rok | po śmierci Siemieńskiego majątek Żuraw wraz z dworem wraca do właścicieli hr.Raczyńskich. |
1930 rok | Hrabina Raczyńska parceluje majątek w Żurawiu i sprzedaje go w kilku kawałkach. 30 ha wraz z dworem w Żurawiu zakupują p. Zofia i Antoni Grałek. Resztę ziemi majątku Żuraw kupują; Pawłowski Henryk, Solak Tadeusz i inni. Dwór w Żurawiu przez całą II wojnę światową jest własnością p. Grałków, niestety stopniowo niszczeje. |
1952 rok | Powstała gmina Żuraw. W Żurawiu działa Gromadzka Rada Narodowa. |
1965 rok | Od p Zofii Grałek dwór odkupił następny właściciel z Białegostoku, który w dworze zakwaterował robotników. Obiekt całkowicie niszczeje, w końcu w rozwalającym się budynku urządzono chlew i kurnik. Ówczesny właściciel podzielił ruinę na dwie części, które odsprzedał następnym właścicielom. Jedną z części zakupił p. Połacik a drugą p. Peryga |
1975 rok | Żuraw przechodzi do gminy Janów. Dwór w tym czasie jest całkowicie zniszczony, stoją tylko resztki z walącymi się ścianami i sufitami, co piszący te słowa osobiście oglądał latem 1983 r. |
1989 rok | Część Żurawia wraz ze zniszczonym dworem i resztkami parku zakupili na współwłasność od prywatnych właścicieli bracia Jarosław i Dariusz Laseccy z Myszkowa. |
1994 rok | zniesiono współwłasność między braćmi i jedynym właścicielem resztek dworu i parku w Żurawiu został Jarosław Lasecki. |
1996 rok | nowy właściciel Jarosław Wacław Lasecki. remontuje dwór w Żurawiu pod nadzorem konserwatora zabytków i przywraca mu dawną świetność. Za te działania Rada Gminy Janów nadaje mu tytuł Inwestora Roku |
2004 rok | na mapie gminy Janów w uznaniu zasług dla ratowania dworu jako majątku kultury narodowej pojawia się nazwa Dwór Laseckich w Żurawiu. |
opracował:: Ireneusz Bartkowiak na podstawie materiałów źródłowych i informacji od mieszkańców Żurawia m.in. p. Józefa Kaweckiego |
Urząd Gminy w Janowie, ul. Częstochowska 1; 42-253 Janów, tel. 34 3278048, 34 3278501, 34 3278502, 34 3278503, fax. 34 3278081, e-mail: gmina@janow.pl,
Skrytka odbiorcza ePUAP: /ris4l98i9c/skrytka